Ngày 19/02/2025, Quốc hội khóa XV, Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã chính thức thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, trong đó có nhiều điểm mới quan trọng liên quan đến tổ chức hành chính tại các địa phương. Một trong những nội dung đáng chú ý là quy định về các huyện đặc thù có thể không cần tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, một số huyện có điều kiện đặc biệt có thể không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã mà do chính quyền cấp huyện trực tiếp quản lý. Quy định này nhằm đảm bảo tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước tại các khu vực có đặc điểm đặc biệt.
Cụ thể, Khoản 2, Điều 1 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 quy định về đơn vị hành chính như sau: Tùy theo điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đơn vị hành chính cấp huyện tại các đảo, quần đảo (sau đây gọi chung là hải đảo) có thể không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Như vậy, với các huyện đảo có thể không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Hiện nay, nước ta có 5 huyện đảo không phân chia thành các đơn vị hành chính cấp xã gồm: huyện đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị), huyện đảo Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), huyện đảo Hoàng Sa (Đà Nẵng), huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) và Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu).
Đảo Bạch Long Vĩ là 1 trong số các huyện đảo không tổ chức chính quyền cấp xã – Ảnh minh họa: PLO
Chính quyền huyện ở hải đảo sẽ tổ chức thế nào?
Theo Điều 25 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, chính quyền huyện trong các trường hợp đặc thù này sẽ đảm nhận trực tiếp các nhiệm vụ của cấp xã.
Theo đó, chính quyền địa phương cấp huyện ở hải đảo thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.
Trường hợp tại đơn vị hành chính cấp huyện ở hải đảo không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã thì Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện cả các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho chính quyền địa phương tại các đơn vị hành chính ở hải đảo trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải bảo đảm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước tại địa phương, bảo đảm linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trên các vùng biển, hải đảo, phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển, hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thu hút người dân ra sinh sống, bảo vệ và phát triển hải đảo.
Quốc hội nghe Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) – Ảnh: quochoi.vn
Hội đồng nhân dân huyện sẽ chịu trách nhiệm quyết định các vấn đề quan trọng trong phạm vi huyện, thay cho HĐND cấp xã.
Ủy ban nhân dân huyện sẽ quản lý trực tiếp các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội và các dịch vụ hành chính công. Chính quyền huyện có thể thành lập các văn phòng đại diện hoặc trung tâm hành chính công tại các khu vực đông dân cư để tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.
Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3/2025 tới đây.
Đọc bài gốc tại đây.
