Nội dung chính
Thủ đô Hà Nội dự kiến không trong diện sáp nhập
Bộ Nội vụ đã hoàn tất tờ trình và dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính, chuyển Bộ Tư pháp thẩm định. Bộ này đề xuất 11 đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố dự kiến không thực hiện sắp xếp, trong đó có TP Hà Nội.
Việc đề xuất không sắp xếp, sáp nhập Hà Nội dựa trên 6 tiêu chí đã được Bộ Chính trị xem xét, thống nhất gồm: diện tích tự nhiên; quy mô dân số; lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, dân tộc; địa kinh tế (trong đó bao gồm tiêu chí về vị trí địa lý, quy mô và trình độ phát triển kinh tế); địa chính trị; quốc phòng, an ninh.
Vậy thành phố Hà Nội đáp ứng 6 tiêu chí trên như thế nào?
Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê, Hà Nội có diện tích 3.359km2 (là thành phố trực thuộc Trung ương rộng thứ hai của Việt Nam) với dân số 8.499.038 triệu người (đông dân thứ hai cả nước).
| Chỉ số/TP | Hà Nội | TP.HCM | Huế | Hải Phòng | Đà Nẵng | Cần Thơ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Dân số (triệu người) | 8.499.038 | 8.993.082 | 1.236.393 | 2.124.000 | 1.233.400 | 1.268.514 |
| Diện tích (km2) | 3.359 | 2.095 | 4.947 | 1.527 | 1.285 | 1.402 |
| Quy mô kinh tế (tỷ đồng) | 1.430.000 | 1.780.000 | 79.000 | 445.995 | 151.000 | 133.000 |
| Thu nhập bình quân đầu người (triệu đồng/tháng) | 6,86 | 6,51 | 4,70 | 6,39 | 6,22 | 6,35 |
Thủ đô có bề dày lịch sử lâu dài, được biết đến là thủ đô của Việt Nam từ thế kỷ 11 và có vai trò quan trọng trong các giai đoạn lịch sử của đất nước. Hà Nội từng là kinh đô của các triều đại phong kiến như nhà Lý, Trần, Lê, và đặc biệt là vào thời kỳ Pháp thuộc và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Hà Nội là trung tâm văn hóa lớn của Việt Nam, với sự giao thoa của các yếu tố truyền thống và hiện đại. Thành phố nổi bật với những di sản văn hóa đặc sắc như các di tích lịch sử, đền, chùa, và lễ hội truyền thống. Các món ăn đặc sản cũng là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa của thành phố.
Thành phố còn đóng vai trò là thủ đô, là trung tâm chính trị của Việt Nam, nơi đặt các cơ quan nhà nước cao nhất của đất nước, bao gồm Văn phòng Chính phủ, Quốc hội, và các cơ quan trung ương khác. Đây cũng là nơi tổ chức các sự kiện chính trị quan trọng và các cuộc họp quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển chính trị và đối ngoại của đất nước.
Hà Nội nhìn từ trên cao. Ảnh: VGP
Hà Nội nằm ở miền Bắc Việt Nam, có vị trí chiến lược cả về giao thông và kinh tế. Thành phố nằm bên bờ sông Hồng, cách biển Đông khoảng 100 km, và là trung tâm giao thông kết nối các tỉnh phía Bắc với các vùng miền khác.
Thủ đô còn có vị trí quan trọng trong hệ thống quốc phòng của Việt Nam, với nhiều cơ sở quân sự, các đơn vị bộ đội, và các cơ quan chiến lược. Hà Nội rất chú trọng đến công tác an ninh, bảo vệ trật tự, giữ gìn an ninh xã hội trong bối cảnh đô thị hóa và hội nhập quốc tế. Công tác phòng chống tội phạm và duy trì an ninh trật tự trong thành phố luôn được đặc biệt quan tâm, tạo ra một môi trường sống an toàn cho người dân.
Kinh tế của thành phố cũng ở trong top đầu cả nước. Năm 2024, quy mô kinh tế GRDP của Hà Nội đạt khoảng 1.430.000 tỷ đồng, đứng thứ 2 cả nước. Thu nhập bình quân đầu người tại Hà Nội năm 2023 đạt 6,869 triệu đồng/tháng, cao hơn 1,4 lần so với bình quân cả nước.
Những lần thay đổi địa giới hành chính của Hà Nội
Hà Nội với vai trò thủ đô của Việt Nam, đã trải qua nhiều lần thay đổi về địa giới hành chính kể từ năm 1954. Tính từ đó đến nay, thành phố này đã trải qua 4 lần điều chỉnh địa giới hành chính vào các năm 1961, 1978, 1991 và 2008, mỗi lần đều mang lại những thay đổi lớn trong cơ cấu hành chính, diện tích và dân số.
Năm 1961, Hà Nội thực hiện một cuộc sáp nhập lớn với các tỉnh lân cận. Cụ thể, thành phố sáp nhập 18 xã, 6 thôn và một thị trấn thuộc tỉnh Hà Đông; 29 xã và một thị trấn của tỉnh Bắc Ninh; 17 xã và một nửa thôn của tỉnh Vĩnh Phúc; một xã của tỉnh Hưng Yên.
Sau khi mở rộng, diện tích của Hà Nội lên đến 586,13 km², bao gồm 4 khu nội thành và 4 huyện ngoại thành. Dân số lúc này khoảng 910.000 người. Địa giới Hà Nội sau năm 1961 có phía Đông giáp tỉnh Hưng Yên và Bắc Ninh; phía Tây và Nam giáp tỉnh Hà Đông; phía Bắc giáp tỉnh Vĩnh Phúc và Bắc Ninh.
Ngày 29/12/1978, Quốc hội khóa VI phê chuẩn một đề án của Chính phủ mở rộng địa giới hành chính Hà Nội. Hà Nội đã sáp nhập một số huyện, thị xã, xã và thị trấn của tỉnh Hà Sơn Bình và tỉnh Vĩnh Phú.
Những khu vực sáp nhập bao gồm: huyện Ba Vì (32 xã), huyện Phúc Thọ (22 xã), huyện Thạch Thất (19 xã), huyện Đan Phượng (15 xã và một thị trấn), huyện Hoài Đức (27 xã), thị xã Sơn Tây (9 xã và 5 phường) của tỉnh Hà Sơn Bình; huyện Mê Linh (22 xã và 2 thị trấn) và huyện Sóc Sơn (25 xã) của tỉnh Vĩnh Phúc.
Hà Nội đã trải qua 4 lần điều chỉnh địa giới hành chính từ năm 1954. Ảnh minh họa: VTC News
Sau khi mở rộng, Hà Nội có diện tích lên tới 2.123 km², bao gồm 4 khu nội thành và 12 huyện, thị xã ngoại thành, với dân số khoảng 2,5 triệu người.
Ngày 12/8/1991, Quốc hội đã ra nghị quyết điều chỉnh lại địa giới hành chính của Hà Nội. Cuộc điều chỉnh này hướng đến việc thu hẹp Hà Nội khi chuyển huyện Mê Linh về tỉnh Vĩnh Phú, và chuyển thị xã Sơn Tây cùng 5 huyện Hoài Đức, Phúc Thọ, Đan Phượng, Ba Vì, Thạch Thất về thuộc tỉnh Hà Tây.
ịa giới của Hà Nội sau lần thu hẹp này có phía Đông giáp tỉnh Hà Bắc và Hải Hưng, phía Tây giáp tỉnh Vĩnh Phú, phía Nam giáp tỉnh Hà Tây, và phía Bắc giáp tỉnh Vĩnh Phú và Bắc Thái. Diện tích của Hà Nội lúc này còn 921,8 km², với 4 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành, dân số trên 2 triệu người.
Ngày 29/5/2008, Quốc hội đã thông qua nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính Hà Nội lần nữa, mở rộng địa giới hành chính thêm một lần nữa. Hà Nội đã hợp nhất toàn bộ tỉnh Hà Tây, toàn bộ huyện Mê Linh (tỉnh Vĩnh Phúc) và 4 xã Đông Xuân, Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung thuộc huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình) vào thành phố Hà Nội.
Qua 4 lần thay đổi địa giới hành chính, Hà Nội đã từ một thành phố nhỏ với diện tích ban đầu chỉ 586,13 km² trở thành một đô thị rộng lớn với diện tích hơn 3.300 km², bao gồm cả các khu vực ngoại thành rộng lớn.
Những thay đổi này không chỉ phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của thủ đô, mà còn thể hiện sự cần thiết của việc điều chỉnh địa giới hành chính để đáp ứng nhu cầu phát triển và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.
Hà Nội liên tục lọt top thế giới ở nhiều chỉ số
Với diện tích khoảng 3.359,82 km² sau khi mở rộng địa giới hành chính vào năm 2008, Hà Nội đã trở thành thủ đô có diện tích lớn thứ 20 trên thế giới và lớn thứ 9 trong khu vực Đông Nam Á.
Hồi tháng 2 năm nay, Thủ đô Hà Nội vừa được vinh danh tại các hạng mục: Top 25 Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới (vị trí thứ 2), top 25 Điểm đến hàng đầu thế giới (vị trí thứ 7) và hạng mục đặc biệt top 25 Điểm đến được yêu thích nhất mọi thời đại nhân kỷ niệm 25 năm thành lập Tripadvisor (vị trí thứ 14).
Hà Nội đạt hạng mục đặc biệt trong top 25 Điểm đến được yêu thích nhất mọi thời đại. Ảnh: SK&ĐS
Travelers’ Choice Best of the Best là giải thưởng uy tín của nền tảng du lịch trực tuyến hàng đầu thế giới Tripadvisor nhằm tôn vinh mức độ xuất sắc nhất trong lĩnh vực du lịch. Kết quả bình chọn dựa trên hàng triệu đánh giá và phản hồi từ cộng đồng du khách quốc tế thông qua nền tảng du lịch trực tuyến lớn nhất thế giới Tripadvisor.
Các chuyên gia từ Tripadvisor nhận định: “Trải qua bao thăng trầm của thời gian, mang theo nhiều tên gọi khác nhau, Thủ đô ngàn năm văn hiến của Việt Nam chưa bao giờ lãng quên lịch sử hào hùng của mình. Những địa danh như Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh hay Nhà tù Hỏa Lò là minh chứng rõ nét cho điều đó.”.
Không chỉ nổi tiếng bởi những giá trị văn hóa – lịch sử quý báu, Hà Nội còn thu hút du khách bốn phương với những hồ nước thơ mộng, công viên xanh mát, những con đường rợp bóng cây, cùng với hàng trăm ngôi đền, chùa cổ kính. Tất cả tạo nên một Hà Nội đa sắc màu, góp phần làm tăng thêm sức hút cho thành phố xinh đẹp này, Tripadvisor nhận xét về Hà Nội.
Ngoài ra, tháng 1 năm 2025, tạp chí Time Out (Anh) đã xếp Hà Nội ở vị trí thứ 21 trong danh sách 50 thành phố tuyệt vời nhất thế giới.
Hà Nội ở vị trí thứ 21 trong danh sách 50 thành phố tuyệt vời nhất thế giới. Ảnh: VGP
Theo tạp chí Time Out, Hà Nội có nhiều điểm tham quan nổi tiếng và trải nghiệm văn hóa độc đáo. Đi bộ quanh khu phố cổ, du khách có thể thưởng thức nhiều món ẩm thực như phở, bún chả, nem rán… Sau đó, du khách có thể khám phá những quán cà phê ẩn mình trong những ngõ nhỏ, ngắm nhìn hồ Hoàn Kiếm.
Đầu năm 2024, Hà Nội vinh dự đứng đầu bảng xếp hạng Điểm đến ẩm thực của chuyên trang TripAdvisor. Tháng 10 năm ngoái, Tổ chức World Culinary Awards đã trao tặng Hà Nội danh hiệu “Điểm đến thành phố ẩm thực tốt nhất châu Á”. Những thành tựu này khiến người dân Thủ đô không khỏi xúc động và tự hào khi các món ăn, cùng những công thức truyền thống mà họ dày công gìn giữ qua nhiều thế hệ nay đã tạo nên thương hiệu cho ẩm thực Hà Nội vươn tầm thế giới.
Ngày nay ẩm thực Hà Nội tiếp tục khẳng định được vị thế khi liên tục được vinh danh tại nhiều bảng xếp hạng thế giới và là một trong những yếu tố quan trọng đưa khách du lịch quốc tế đến Việt Nam.
Tăng cường khai thác lợi thế các món ăn truyền thống là định hướng phát triển du lịch thành phố Hà Nội đến năm 2030, trong đó đặc biệt tập trung vào các loại hình mang tính chất độc đáo như phố ẩm thực đêm, làng nghề ẩm thực…
Đọc bài gốc tại đây.
