Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra trách nhiệm quản lý nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND TP.HCM. Kết quả thanh tra đã chỉ ra hàng loạt khuyết điểm, vi phạm trong lĩnh vực công tác này.
Quy hoạch thiếu thực tế, cản trở thu hút đầu tư
Theo Thanh tra Chính phủ, UBND TP.HCM chỉ đạo lập đồ án quy hoạch chung xây dựng thành phố không đúng thời gian theo quy định, kéo dài nhiều năm. Việc cập nhật số liệu đầu vào, điển hình là hiện trạng sử dụng đất tại một số quận, huyện không đúng thực tế, dẫn tới một số đồ án quy hoạch như chỉ tiêu dân số, giao thông… thiếu chính xác.
Thời gian lập đồ án quy hoạch kéo dài, nội dung đồ án chưa đầy đủ và chậm cập nhật nội dung đồ án quy hoạch theo quy định, dẫn đến chất lượng đồ án thấp, khó khăn trong công tác quản lý và thực hiện quy hoạch.
Một số khu vực có định hướng không gian quy hoạch đô thị xa rời thực tế, giảm hấp dẫn đầu tư.
Hơn 30 năm nay, “siêu dự án” treo Bình Quới – Thanh Đa vẫn nằm trên giấy. (Ảnh: Thy Huệ)
Kết quả thanh tra cũng cho thấy, quá trình tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chung quận, huyện còn chưa chặt chẽ, một số nội dung không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng thành phố, thời gian kéo dài nhiều năm… ảnh hưởng đến cơ hội phát triển của TP.HCM.
Chưa kể đến việc không thành lập hội đồng thẩm định, không lấy ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn, không thông qua HĐND TP.HCM, không ban hành kế hoạch thực hiện quy hoạch…
Riêng về quy hoạch chi tiết (QHPK) tỷ lệ 1/2.000, Thanh tra Chính phủ nhận định còn nhiều bất cập. Việc phê duyệt sai lệch chức năng sử dụng đất giữa đồ án quy hoạch cấp dưới so với đồ án quy hoạch cấp trên, không tuân thủ tính thống nhất trong quy hoạch, gây ra nhiều bất cập trong công tác quản lý quy hoạch và tổ chức thực hiện quy hoạch.
Hay như việc điều chỉnh quy hoạch thường xuyên và nhiều lần làm tăng chi phí lập quy hoạch, thay đổi quy mô, tính chất chức năng của khu vực quy hoạch nhưng không tính toán đến sự đồng bộ của hạ tầng kỹ thuật cũng như hạ tầng xã hội…
Hệ lụy từ các “dự án treo”
Vẫn theo kết luận thanh tra, giai đoạn 2011 – 2023, đầu tư nguồn vốn cho công tác lập quy hoạch của TP.HCM là hơn 528 tỷ đồng, không đáp ứng với yêu cầu phát triển đô thị. Vốn nhà nước đầu tư cho hạ tầng còn thiếu, dàn trải.
Ba lĩnh vực giao thông, môi trường và chống ngập giai đoạn này chiếm 60% nhu cầu vốn đầu tư, khoảng hơn 950.000 tỷ đồng, nhưng ngân sách thành phố mới đáp ứng được 20% vốn.
Điều này dẫn đến hạ tầng đô thị chưa được đầu tư đồng bộ, tình trạng tắc đường, ngập úng, ô nhiễm môi trường ngày càng tăng, tỷ lệ người dân chưa được hưởng lợi ích từ cây xanh, hạ tầng đô thị ngày càng giảm so với yêu cầu.
Dự án ga Bình Triệu “đắp chiếu” hơn 20 năm. (Ảnh minh họa: Hoàng Thọ)
Ngoài ra, báo cáo của một số quận, huyện cho thấy còn nhiều dự án trên địa bàn TP.HCM chưa triển khai (dự án treo) hoặc chậm triển khai theo tiến độ.
Điển hình như Khu đô thị Bình Quới – Thanh Đa (426,93 ha), Khu đô thị Tây Bắc – Củ Chi (khoảng 6.000 ha), công viên Sài Gòn Safari (khoảng 456 ha), ga Bình Triệu (khoảng 41 ha), rạch Xuyên Tâm (dài 6,7 km).
Quận 6 cũng có 7 dự án, quận Tân Phú có 2 dự án, huyện Bình Chánh có 2 dự án, Quận 7 có 12 dự án, quận Bình Thạnh có 11 dự án, huyện Hóc Môn có 2 dự án, TP Thủ Đức có 12 dự án…
Thực trạng nêu trên gây lãng phí nguồn vốn, tình trạng kẹt xe, ngập úng kéo dài.
Tăng cường xử lý, không để thất thoát tài sản Nhà nước
Từ kết quả chỉ ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng và UBND TP.HCM thực hiện kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo có liên quan.
Đồng thời, UBND TP.HCM cần rà soát nội dung quy hoạch giữa các cấp độ nếu có sai khác về nội dung, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền; từ đó điều chỉnh, lập mới các đồ án quy hoạch đảm bảo đúng quy định, đồng bộ.
Cùng đó là tính toán, truy thu tiền sử dụng đất (nếu có) do thay đổi quy hoạch xây dựng trên địa bàn TP.HCM, đảm bảo không thất thoát tài sản nhà nước. Kiểm tra, rà soát đối với những đồ án có sự chuyển đổi từ đất công cộng sang đất ở để xác định tính phù hợp với chủ trương chung hoặc cá biệt cho từng đồ án đối với định hướng phát triển đô thị.
Cơ quan thanh tra cũng kiến nghị UBND TP.HCM thực hiện và chỉ đạo các sở, ngành kiểm tra, rà soát, đề xuất giải pháp để sớm triển khai các dự án chậm tiến độ nhiều năm, lập kế hoạch để thực hiện quy hoạch đảm bảo đầu tư tập trung, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn vốn đầu tư; xây dựng môi trường kinh doanh tốt, thu hút đầu tư, huy động mọi nguồn vốn, tạo sự đồng thuận trong nhân dân để thực hiện những dự án nêu trên.
Khắc phục những bất cập trong việc phát triển nhà ở xã hội, xây dựng cơ chế chính sách tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút mọi nguồn lực cũng như nguồn vốn đầu tư, dành quỹ đất phù hợp để phát triển, thực hiện tốt kế hoạch về phát triển nhà ở xã hội đã phê duyệt.
Cơ quan thanh tra nhấn mạnh, quá trình kiểm tra, rà soát và thực hiện kết luận thanh tra, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có liên quan chuyển hồ sơ vụ việc đến cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định.
Đọc bài gốc tại đây.
