Nhật Bản đang đối mặt cuộc khủng hoảng lương thực nghiêm trọng nhất trong nhiều thập niên khi giá gạo tăng gấp đôi, kho dự trữ gạo cạn kiệt, báo Tuổi trẻ Online đưa tin ngày 9/6.
Theo đó, giá gạo tại các siêu thị Nhật Bản đã tăng vọt lên hơn 4.000 yên/5kg, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Gạo Koshihikari cao cấp thậm chí có lúc gần 5.000 yên/5kg (khoảng 825.000 đồng). Kệ hàng trống rỗng, kho dự trữ quốc gia cạn kiệt xuống mức thấp kỷ lục 1,53 triệu tấn – thiếu hụt tới 400.000 tấn.
Gạo dự trữ của chính phủ Nhật Bản đang được lấy ra tại một nhà máy vào tháng 3 năm 2025. Ảnh: JIJI PRESS
Trong bối cảnh này, Việt Nam – với vị thế nhà sản xuất gạo lớn thứ năm thế giới – đang nổi lên như giải pháp tiềm năng cho cuộc khủng hoảng an ninh lương thực của Nhật Bản.
Năng lực sản xuất khổng lồ của Việt Nam đảm bảo một chuỗi cung ứng ổn định và đáng tin cậy, có khả năng đáp ứng các đơn hàng số lượng lớn quanh năm, theo báo Tuổi trẻ Online.
Người dân Nhật Bản xếp hàng mua gạo dự trữ của chính phủ tại Matsudo, tỉnh Chiba ngày 31 tháng 5 năm 2025. Ảnh: mainichi.jp
Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất đối với việc tăng cường nhập khẩu gạo từ Việt Nam là tiêu chuẩn chất lượng cực kỳ nghiêm ngặt của Nhật Bản. Tiêu chuẩn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật của Nhật Bản vô cùng khắt khe, đòi hỏi quy trình canh tác và chăm sóc đặc biệt trên những cánh đồng chuyên canh để đảm bảo tuân thủ.
Người Nhật dùng gạo như thế nào?
Cũng giống như nhiều quốc gia châu Á khác, gạo (cơm) là một phần không thể thiếu trong bữa cơm hằng ngày ở Nhật Bản. Theo Statista, gần 94% người Nhật Bản ăn cơm ít nhất một bữa mỗi ngày (khảo sát tháng 11/2022).
Cơm thường được coi là món chính, ăn kèm với các món phụ như thịt, rau, canh. Ngoài dùng để nấu cơm, gạo cũng được sử dụng để chế biến nhiều đặc sản truyền thống khác của Nhật như sushi, rượu sake, bánh mochi, báo Vietnamnet đưa tin.
Món sushi truyền thống của người Nhật Bản có thành phần chính là cơm.
Hằng ngày, người Nhật ăn loại gạo có tên gọi là Japonica có độ dính cao, hạt ngắn, vẫn ngon khi để nguội. Nhờ đó, gạo Japonica lý tưởng để chế biến sushi và các món ăn khác cần có kết cấu dính.
Nhật Bản tự hào là một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới. Mặc dù người Nhật thường xuyên ăn cơm (chứa nhiều carbohydrates) nhưng lại tiêu thụ rất ít chất béo trong mỗi bữa ăn. Cơm chỉ được nấu bằng nước, tránh các nguyên liệu nhiều dầu mỡ. Ngoài ra, người Nhật thường xuyên ăn cơm với súp miso chứa nhiều lợi khuẩn tốt cho sức khỏe.
Cơ hội hợp tác Việt – Nhật
Theo báo Tuổi trẻ Online, cuộc khủng hoảng gạo Nhật Bản mở ra cơ hội hợp tác chiến lược giữa hai nước trong lĩnh vực nông nghiệp. Việt Nam có thể tận dụng lợi thế về năng lực sản xuất và chi phí cạnh tranh để trở thành nhà cung cấp gạo tin cậy cho Nhật Bản.
Việt Nam là nhà sản xuất gạo lớn thứ năm thế giới.
Để hiện thực hóa tiềm năng này, hai bên cần thiết lập các chương trình hợp tác kỹ thuật giúp nông dân Việt Nam áp dụng quy trình canh tác đáp ứng tiêu chuẩn Nhật Bản. Việc đầu tư vào công nghệ xay xát hiện đại và hệ thống kiểm soát chất lượng cũng sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh của gạo Việt Nam.
Hơn nữa, việc phát triển các giống gạo Japonica chất lượng cao tại Việt Nam với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Nhật Bản có thể tạo ra sản phẩm đáp ứng được khẩu vị người tiêu dùng Nhật. Đây không chỉ là cơ hội kinh tế mà còn là bước tiến trong quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
Đọc bài gốc tại đây.
