Tước đây, tôi từng nghĩ phim ảnh chỉ để giải trí, những gì trong phim chỉ là hư cấu. Thế nhưng, tôi không ngờ một ngày tôi đúc rút được một bài học sâu cay về cách dạy con khi xem phim “Sex Education”. Tôi đã từng mắng con là “dở hơi” khi nghe con chia sẻ muốn làm họa sĩ. Chính câu nói đó của tôi đã khiến con rơi vào khủng hoảng, mất đi phương hướng. Tôi giống như mẹ của Lily Iglehart trong phim “Sex Education”, một người mẹ yêu con nhưng vì sợ con bị cho là “lập dị”, “khác biệt”, “gặp khó khăn” mà vô tình bóp nghẹt cá tính của con.
Xem phim “Sex Education”, tôi nhận ra mình là “cú sốc” của con
Trong phim “Sex Education”, Lily Iglehart là một cô bé đặc biệt. Cô ăn mặc theo phong cách viễn tưởng, mặc đồ ánh kim, tô son sặc sỡ và tưởng tượng ra những thế giới kỳ lạ. Cô sáng tác truyện tranh với nội dung rất riêng, vừa viễn tưởng, vừa có yếu tố tình dục. Không những thế, cô còn dàn dựng các vở kịch “quái dị” khiến giáo viên phải bối rối. Cô không ngại ngần chia sẻ đam mê này với bạn bè.
Thế nhưng, khi mẹ Lily phát hiện những trang truyện kỳ dị của cô, bà đã tức giận và cấm cô sáng tác. Bà cho rằng đó là thứ “vô bổ”, “kỳ quặc”. Dù không la mắng, không đánh đập nhưng những lời nói của bà đã khiến Lily rơi vào khủng hoảng. Cô ngừng vẽ, từ bỏ phong cách ăn mặc vốn có, ngừng chia sẻ mọi thứ trong tâm trí mình. Cô cũng trở nên trầm lặng, lạc lõng, bất ổn. Lily lúc này không còn là cô bé sáng tạo, tinh nghịch mà là một đứa trẻ lạc lõng, đang học cách “bình thường hóa” bản thân để được chấp nhận. Tôi ấn tạm dừng bộ phim và trong tôi là hình ảnh của con trai mình.
Nhân vật Lily Iglehart trong phim “Sex Education”. (Ảnh: Netflix)
Con trai tôi đang học lớp 9. Ở độ tuổi này, gia đình tôi đã bắt đầu hướng nghiệp cho con. Con tôi học rất khá các môn tự nhiên. Cả gia đình đều kỳ vọng con sẽ chọn khối ngành kinh tế hoặc tin học để dễ tìm việc sau khi ra trường. Nhưng cũng ngay từ bé, con trai tôi đã bộc lộ năng khiếu vẽ. Thằng bé đã từng tham gia nhiều cuộc thi vẽ tranh và cũng đã giành được nhiều giải thưởng. Thế nhưng, tôi chỉ nghĩ vẽ là một thú vui, tôi chưa từng nghĩ sẽ hướng cho con trai mình vào một công việc liên quan tới vẽ vời. Cho tới một ngày, tôi sửng sốt khi nghe con bảo: “Con muốn làm họa sĩ!”.
Khi nghe con nói, tôi đã không nghĩ ngần mà đáp lại: “Bao nhiêu thứ không chọn, dở hơi lại đi chọn họa sĩ”. Lúc ấy, ánh mắt con tôi thể hiện sự sững sờ. Có lẽ, thằng bé không tin nổi một người mẹ vốn hay thủ thỉ với mình lại có thể nói một câu gây “sốc” như thế. Không chỉ tôi, cả gia đình tôi cũng ra sức khuyên can con, động viên con chọn khối ngành khác.
Tôi tưởng mình đang định hướng những điều đúng đắn cho con, giúp con lựa chọn con đường dễ dàng hơn cho tương lai. Nhưng giờ đây, khi xem phim “Sex Education”, tôi nhận thấy tôi đã làm mai một điểm mạnh của con, dập tắt đam mê còn chưa kịp nhen nhóm của thằng bé. Kết quả là con trai tôi, một đứa bé rất hăng hái khi chia sẻ mọi thứ về bản thân với gia đình, đã trở nên rụt rè. Con không còn nhắc đến ước mơ, học hành sa sút. Con bảo: “Con không biết mình giỏi gì nữa. Con chẳng muốn làm gì cả”.
Tôi đã tước đi quyền tự quyết của con
Trong tâm lý học, quyền tự quyết đề cập đến khả năng của một người trong việc đưa ra lựa chọn và quản lý cuộc sống của chính mình. Theo Very Well Mind, khi được trao quyền tự quyết, con sẽ cảm thấy có động lực hơn. Nhiều cha mẹ lo sợ con thất bại nên có xu hướng ép con đi theo con đường mà cha mẹ cho là “ổn định, an toàn” thay vì cho phép con khám phá thế mạnh riêng. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tự tôn và quá trình hình thành bản sắc cá nhân của con trẻ. Tôi là một trong số các bậc cha mẹ đó. Chính tôi đã tước đi quyền tự quyết của con mình. Giờ đây, tôi thật hối hận vì đã làm như vậy.
Ngay lập tức, tôi tắt tivi và đi xuống phòng con. Tôi đã chủ động hỏi con: “Nếu bây giờ con vẽ một bức tranh về tương lai, con sẽ vẽ gì?”. Con mỉm cười, lần đầu tiên sau nhiều tháng, đáp lại: “Con sẽ vẽ một cánh cửa mở toang”. Tôi gật đầu: “Vậy con cứ vẽ đi. Cánh cửa đó, mẹ sẽ không đóng lại nữa”. Nhìn con cười tôi nhận ra, trao quyền cho con chính là cho con sự hạnh phúc.
Đọc bài gốc tại đây.
