Nội dung chính
Bản ghi nhớ hòa bình do Nga xây dựng và trình lên phái đoàn Ukraine trong các cuộc đàm phán tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, hôm 2/6, kêu gọi Kiev rút quân khỏi các vùng lãnh thổ trước đây của Ukraine đã sáp nhập vào Nga và xác nhận tình trạng trung lập và phi hạt nhân của mình, các hãng truyền thông Nga cho biết.
Đề xuất này bao gồm ba phần, trong đó có các điều kiện để giải quyết toàn diện cuộc xung đột ở Ukraine, các bước hướng tới việc ngừng bắn và lộ trình hòa bình bao gồm một số bước đi đơn phương của Nga.
Các thành viên của phái đoàn tham dự vòng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa Nga và Ukraine tại Cung điện Ciragan ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: Sputnik)
Điều kiện giải quyết xung đột
Là một phần của phương án ngừng bắn, Kiev được đề nghị ký một thỏa thuận thực hiện các điều khoản giải quyết cuối cùng.
Đề xuất cũng yêu cầu sự công nhận quốc tế đối với Crimea, Donbass và Novorossiya là một phần của Nga; phải đảm bảo đầy đủ các quyền, tự do và lợi ích của người nói tiếng Nga (Bao gồm việc công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức và ban hành lệnh cấm về mặt pháp lý đối với việc tôn vinh và tuyên truyền chủ nghĩa Quốc xã và chủ nghĩa tân Quốc xã); phải dỡ bỏ mọi hạn chế đối với Giáo hội Chính thống giáo Nga.
Bản ghi nhớ ngụ ý sự trung lập của Ukraine, có nghĩa là cam kết không tham gia các liên minh và liên minh quân sự, lệnh cấm mọi hoạt động quân sự của các nước thứ ba trên lãnh thổ Ukraine và lệnh cấm triển khai lực lượng quân sự nước ngoài, căn cứ quân sự và cơ sở hạ tầng quân sự tại đó trong đó: cấm trực tiếp việc chấp nhận, vận chuyển và triển khai vũ khí hạt nhân ở Ukraine; quy định việc thiết lập giới hạn về quân số của lực lượng vũ trang, vũ khí và trang thiết bị quân sự; yêu cầu dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt hiện hành của Ukraine đối với Nga và cam kết bắt buộc không áp đặt lệnh trừng phạt mới; bỏ các yêu sách chung với Ukraine liên quan đến thiệt hại do chiến sự gây ra.
Đặc biệt là khôi phục từng giai đoạn quan hệ ngoại giao và kinh tế với Ukraine, bao gồm cả việc vận chuyển khí đốt.
Chi tiết về đề xuất hòa bình của Nga được tiết lộ. (Nguồn: RT)
Điều kiện ngừng bắn
Điều kiện để ngừng bắn cho Kiev là quân đội Ukraine phải rút toàn bộ khỏi DPR, LPR và các khu vực Kherson và Zaporozhye. Theo đó, thời điểm quân đội Ukraine bắt đầu rút khỏi lãnh thổ Nga, bao gồm Donbass và Novorossiya, lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày sẽ được thiết lập. Việc rút quân phải được hoàn tất trong vòng 30 ngày kể từ ngày ngừng bắn.
Nga cũng đề xuất để ngừng bắn, mọi nguồn cung cấp vũ khí của phương Tây cho Ukraine sẽ bị dừng lại; điều tương tự cũng áp dụng cho việc cung cấp dữ liệu tình báo; loại trừ sự hiện diện quân sự của các nước thứ ba trên lãnh thổ Ukraine và phải chấm dứt sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài vào các hoạt động quân sự ở phía Ukraine. Kiev phải hủy bỏ thiết quân luật và thành lập một trung tâm song phương để giám sát và kiểm soát lệnh ngừng bắn.
Ngoài ra, việc huy động quân phải dừng lại và bắt đầu giải ngũ ở Ukraine để đạt được lệnh ngừng bắn; kêu gọi giải tán các tổ chức dân tộc chủ nghĩa ở Ukraine. Đồng thời, Kiev phải ân xá cho các tù nhân chính trị và thả các quân nhân và thường dân bị giam giữ.
Điều khoản và thủ tục ký kết hiệp ước hòa bình
Ngay sau khi Nga chuyển giao 6.000 thi thể quân nhân thiệt mạng cho Ukraine, sẽ có “việc ký biên bản ghi nhớ về lệnh ngừng bắn với ngày cụ thể để thực hiện tất cả các điều khoản và xác định ngày ký hiệp ước trong tương lai về giải pháp cuối cùng” .
Tiếp theo là “tổ chức bầu cử, thành lập chính quyền trên lãnh thổ Ukraine”, sau đó là “ký kết hiệp ước”. Theo đó, chính quyền Ukraine phải công bố ngày bầu cử tổng thống và quốc hội, dự kiến diễn ra chậm nhất là 100 ngày sau khi dỡ bỏ thiết quân luật.
Hiệp ước hòa bình giữa Nga và Ukraine sẽ được phê chuẩn bằng nghị quyết ràng buộc về mặt pháp lý của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Phản ứng của Kiev
Phát biểu với báo chí sau cuộc đàm phán, ông Umerov người dẫn đầu phái đoàn Kiev, tuyên bố rằng hai bên đã thảo luận về một số chủ đề, bao gồm lệnh ngừng bắn, các vấn đề nhân đạo và cuộc gặp tiềm năng giữa Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Về vấn đề trao đổi tù nhân, ông Umerov cho biết Moskva và Kiev đã nhất trí “tập trung vào các hạng mục cụ thể, không phải số lượng”. Cả hai bên được cho là đã đạt được thỏa thuận trao đổi tất cả tù nhân chiến tranh bị thương nặng và bị bệnh nặng theo hình thức “tất cả đổi tất cả” .
“Nhóm thứ hai là những người lính trẻ tuổi từ 18 đến 25. Cũng như tất cả vì tất cả. Chúng tôi cũng đã đồng ý trao trả 6.000 thi thể những người lính”, ông Umerov nói.
Ông Umerov thêm rằng Kiev đã đề xuất tổ chức vòng đàm phán thứ ba vào thời điểm nào đó giữa ngày 20 và 30/6.
Ngoài ra, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết, Ukraine đã bác bỏ một số điều kiện của Nga và đưa ra một lộ trình hòa bình riêng, bao gồm: Thiết lập lệnh ngừng bắn toàn diện kéo dài 30 ngày, có thể gia hạn. Duy trì quyền gia nhập EU và NATO. Giải quyết các tranh chấp lãnh thổ sau khi đạt được lệnh ngừng bắn, dựa trên đường biên giới trước năm 2014. Yêu cầu các đảm bảo an ninh quốc tế mạnh mẽ và cơ chế thực thi rõ ràng.
Trưởng đoàn Nga – Ukraine gặp gỡ bí mật
Vladimir Medinsky, người đứng đầu phái đoàn ngoại giao Nga tại các cuộc đàm phán ở Istanbul, đã có cuộc họp song phương riêng với người đồng cấp Ukraine, Rustem Umerov, người đóng “vai trò quan trọng” trong việc chuẩn bị phiên họp đàm phán chung vào thứ Hai (2/6).
Một nguồn tin giấu tên chi sẻ với hãng tin RT rằng cuộc trò chuyện không báo trước này kéo dài hơn các cuộc đàm phán công khai.
“Đã có một cuộc họp. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị phiên họp chung”, Medinsky nói với các phóng viên, mà không cung cấp thêm chi tiết. Một nguồn tin yêu cầu giấu tên nói với RT rằng cuộc trò chuyện riêng tư được cho là kéo dài khoảng hai tiếng rưỡi.
Theo Medinsky, hai bên cũng đã nhất trí về cuộc trao đổi tù binh chiến tranh lớn nhất từ trước đến nay. Cuộc trao đổi sẽ bao gồm tất cả các tù binh chiến tranh bị bệnh và bị thương nặng, cũng như tất cả các tù nhân dưới 25 tuổi, và “sẽ bao gồm ít nhất 1.000 người từ mỗi bên, có thể nhiều hơn”, trợ lý Tổng thống Nga lưu ý.
Ngoài ra, Moskva sẽ đơn phương trả lại hài cốt của 6.000 quân nhân Ukraine cho Kiev vào tuần tới để có thể “chôn cất theo nghi lễ Công giáo” đúng cách, ông nói thêm. Nga cũng đã đề xuất lệnh ngừng bắn kéo dài nhiều ngày ở một số khu vực tiền tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hồi thi thể của những người lính đã hy sinh và ngăn ngừa các đợt bùng phát dịch bệnh tiềm ẩn khi nhiệt độ tăng lên khi mùa hè bắt đầu.
Đọc bài gốc tại đây.
