Thông điệp của Mỹ gửi tới Nga
Rạng sáng ngày 21/5, một toán lính thủy đánh bộ Mỹ đã vào vị trí trên một cánh đồng tại Gotland – một hòn đảo Thụy Điển nằm cách thành phố Kaliningrad của Nga khoảng 200 dặm và khai hỏa hệ thống tên lửa di động.
Rơi xuống biển Baltic là những viên đạn giả, nhưng chúng mang theo một thông điệp gửi tới Nga: Kể cả khi Tổng thống Trump chất vấn về hiệu quả của NATO, khiến liên minh này rơi vào một cuộc khủng hoảng lịch sử, thì ở Bắc Âu, quân đội Mỹ vẫn tăng gấp đôi.
Theo Wall Street Journal (WSJ), chính quyền ông Trump muốn Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương tăng khả năng “sát thương”. Khu vực thử nghiệm là phía Bắc của châu Âu, nơi NATO đối mặt với Nga ở 2 phía.
Một số quan chức châu Âu lo ngại về nguy cơ cam kết của Mỹ đối với liên minh xuyên Đại Tây Dương suy yếu, đặc biệt khi ông Trump chỉ trích liên minh này và bày tỏ mong muốn giảm mức độ tham gia quân sự ở nước ngoài của Mỹ. Tuy nhiên, các chỉ huy quân sự Mỹ khẳng địnhh, lập trường của họ vẫn kiên định.
“Theo quan điểm của quân đội Mỹ, các mệnh lệnh của tôi vẫn không thay đổi”, Chuẩn tướng Andrew Saslav, phó tham mưu trưởng phụ trách các hoạt động của quân đội Mỹ tại châu Âu và châu Phi cho hay.
Mặc dù vẫn phải suy tính tới sự tham gia của Mỹ trong tương lai nhưng ông Saslav chia sẻ: “Tôi làm việc đã lâu rồi, không còn tập trung quá mức vào những luồng gió chính trị và những thông điệp không phải mệnh lệnh”.
Vị trí chiến lược của Gotland
Gotland là một trong những địa điểm chiến lược nhất ở Bắc Âu, cho phép triển khai các hệ thống cảm biến và vũ khí tầm xa để bao quát các hoạt động trên không và trên biển ở khu vực Baltic. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Micael Bydén năm ngoái cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã “để mắt” đến Gotland.
“Vì các vị trí chiến lược trên biển của Nga ở Biển Baltic rất yếu, nên trong trường hợp có bất kỳ cuộc xung đột nào, Nga cũng sẽ lập tức phải tìm cách chiếm đóng các khu vực cảng quan trọng ở Baltic, Phần Lan và Ba Lan”, Stefan Lundqvist – Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu An ninh Bắc Cực Ted Stevens (Alaska) cho biết.
“Vị trí chiến lược quân sự chủ chốt của Gotland rất có thể sẽ là bối cảnh của hành động thù địch trong giai đoạn đầu của xung đột”, ông Lundqvist nói.
Sau nhiều năm phi quân sự hóa, Gotland hiện là trung tâm trong quá trình tái vũ trang của Thụy Điển. Trong chiến tranh, hòn đảo này có thể đóng vai trò là trung tâm hậu cần và kiểm soát liên lạc đường biển của NATO, đồng thời giúp xây dựng năng lực để tấn công sâu vào lãnh thổ của đối thủ.
Dự kiến quân số thời chiến trên đảo là khoảng 4.500 quân và hàng trăm lính nghĩa vụ đến đây mỗi năm.
Tập trận tại Gotland, Thụy Điển. Ảnh: Joel Thungren / Lực lượng vũ trang Thụy Điển
Để mô phỏng thao tác phòng thủ Gotland, hồi giữa tháng 5, một trung đội của Anh đã tiến hành trinh sát. Sau đó, 110 lính dù Anh đã đổ bộ từ 2 máy bay vận tải A400M xuống một cách đồng trống trước khi đi bộ xuyên đêm qua những cánh rừng để bảo vệ khu vực hạ cánh của máy bay.
Vào khoảng nửa đêm, một đơn vị lính thủy đánh bộ Mỹ đã đến gần đó với một hệ thống tên lửa di động, có thể triển khai nhanh chóng trong trường hợp xảy ra chiến tranh. Vài giờ trước đó, lực lượng này đã ở Na Uy. Sau khi phóng đạn giả, lính thủy đánh bộ Mỹ đã đưa hệ thống này đến Phần Lan để mô phỏng tình huống tương tự.
Một trong những nhiệm vụ chính mà các thành viên NATO phải đối mặt là đảm bảo các hệ thống quân sự tương ứng của họ cùng hoạt động trơn tru. Vụ phóng tên lửa do Mỹ dẫn đầu ở Gotland dựa vào liên lạc đa quốc gia phức tạp liên quan đến cảm biến, chỉ huy và kiểm soát và sân bay ở một số quốc gia.
Mở rộng NATO ở Bắc Âu
Bắc Cực và các nước Baltic đã bị đẩy vào trung tâm hoạch định chiến tranh của Mỹ, vì quyền tiếp cận các tuyến vận chuyển, lãnh thổ và dự trữ năng lượng của họ sẽ rất quan trọng đối với phương Tây trong kỷ nguyên xung đột địa chính trị mới, WSJ nhận định.
Khu vực này có thái độ cứng rắn với Nga và đang thúc đẩy các nỗ lực của châu Âu nhằm tái vũ trang, tăng ngân sách quốc phòng, bao gồm cả hỗ trợ cho lực lượng vũ trang của Ukraine.
Trong cuộc tập trận kéo dài 3 tuần, lực lượng Mỹ và Anh đã tham gia cùng quân đội Bắc Âu và Baltic để thực hành các kịch bản chiến tranh tiềm tàng bao gồm các cuộc tập trận bắn đạn thật, tiếp tế máu bằng máy bay không người lái và đổ bộ đường không ở vòng Bắc Cực tại Na Uy.
Mục tiêu kép gồm: cản trở Nga và tăng cường tích hợp các đồng minh ở khu vực chiến lược này của châu Âu, bao gồm cả các thành viên NATO mới là Phần Lan và Thụy Điển.
Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, các quốc gia Bắc Âu đã tăng cường chi tiêu quân sự.
Phần Lan có chung đường biên giới dài 800 dặm với Nga. Đường biên giới của Na Uy với Nga thì nằm gần bán đảo Kola, nơi Moscow đặt lực lượng tàu ngầm chính – Hạm đội phương Bắc. Estonia, Latvia và Litva từ lâu đã lo ngại về Nga và cung cấp thông tin tình báo tinh vi về nước này.
Dù vậy, các quan chức cho rằng, không nên vì tăng cường quan hệ giữa khu vực và Washington mà chệch hướng khỏi sự gắn kết của NATO.
“Không phải là tạo ra một câu lạc bộ bên trong câu lạc bộ, mà là làm cho NATO mạnh hơn”, Tư lệnh Thụy Điển Carl-Johan Edström cho biết, “Nhưng song song với điều đó, anh có thể thực hiện một số hợp tác hoặc hoạt động song phương hay đa phương. Việc này sẽ củng cố phòng thủ tập thể”.
“Bây giờ Phần Lan và Thụy Điển đã trở thành thành viên của NATO, chúng tôi có một phần lãnh thổ NATO liên tục ở phía bắc Vòng Bắc Cực”, Kristian Atland – học giả của Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Na Uy cho biết, “Việc mở rộng NATO ở Bắc Âu cũng giúp NATO dễ dàng chuyển quân tiếp viện đến các quốc gia Baltic trong trường hợp xảy ra khủng hoảng quân sự hoặc xung đột ở khu vực đó”.
Đọc bài gốc tại đây.
