Nội dung chính
Trang Defense News (Mỹ) ngày 23/7 đưa tin, các hoạt động xây dựng, bắt đầu vào năm ngoái tại cơ sở tên lửa Chamjin, cách thủ đô Bình Nhưỡng 20 phút lái xe về phía tây nam, có liên quan đến một khu nhà phụ bí ẩn tại đó khiến các nhà quan sát bên ngoài bối rối.
Cơ sở tên lửa Chamjin – theo truyền thông nhà nước Triều Tiên còn có tên gọi là Nhà máy Cơ khí Thaesong – có niên đại ít nhất từ những năm 1960, theo hình ảnh vệ tinh Keyhole của Mỹ được giải mật.
Khu phức hợp này nằm ẩn mình trong một thung lũng khó tiếp cận giữa ba ngọn núi, được bảo vệ bằng các trạm kiểm soát trên đường vào và các tổ hợp phòng không. Nằm giữa thung lũng là hai nhà máy, một số khu dân cư, một bệ thử động cơ tên lửa và vô số lối vào đường hầm dẫn vào sườn núi tiếp giáp.
Theo Defense News, những hình ảnh được truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố cho thấy ít nhất hai thế hệ lãnh đạo của gia tộc Kim cầm quyền từng đến thăm nhà máy tên lửa này, cũng như vị trí địa lý độc lập của nó nhấn mạnh tầm quan trọng đối với giới lãnh đạo Triều Tiên.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy khu công nghiệp phía tây nơi công trình đang được xây dựng vẫn gần như không thay đổi sau nhiều thập kỷ. Một số nhà xưởng rõ ràng đã bị xuống cấp, với những lỗ thủng lớn trên mái. Vào tháng 11/2023, nhà xưởng lớn nhất – nơi hiện đang chứa khu nhà phụ bí ẩn – đã được tân trang lại, bao gồm cả việc lợp mái mới.
Sau đó, vào tháng 7/2024, việc xây dựng quy mô lớn bắt đầu trên toàn bộ cơ sở. Ba nhà xưởng công nghiệp và một loạt các tòa nhà nhỏ hơn gần lối vào đường hầm đã bị san phẳng, nền móng của các nhà xưởng mới, lớn hơn đã được đào và hoạt động san lấp đất ở quy mô lớn cũng đã được tiến hành. Đồng thời, nhà xưởng trước đó đã được lợp lại mái cũng đã được xây dựng thêm phần phụ.
Một hình ảnh vệ tinh có chú thích chụp ngày 9/6/2025, cho thấy công trình đang được xây dựng ở phía tây của Nhà máy Cơ khí Taesong – một nhà máy tên lửa đã được biết đến của Triều Tiên. Ảnh: Planet Labs, do Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury cung cấp.
Một địa điểm sản xuất tên lửa đã được biết đến
Theo Defense News, một khu vực riêng biệt trong cùng khu phức hợp này, nằm ở phía đông, được biết là có liên quan đến việc sản xuất tên lửa nhiên liệu lỏng, với việc truyền thông nhà nước Triều Tiên đăng tải hình ảnh nhà lãnh đạo Kim Jong-Un đang kiểm tra tên lửa và các thành phần chính của động cơ dường như được sản xuất tại đây.
Một phái đoàn Myanmar đã đến thăm khu phức hợp Chamjin vào năm 2008 và báo cáo rằng nơi này đang sản xuất tên lửa đất đối đất SCUD. Bức ảnh về một tên lửa như vậy mà phái đoàn chụp được dường như được chụp ở khu vực phía đông của cơ sở này.
Hồi ký của một chỉ huy tên lửa Iran cũng có đề cập đến một nhà máy tên lửa “trên đường đến Nampo” – thành phố cảng nằm ở phía tây nam Bình Nhưỡng.
Defense News đưa tin rằng khu vực phía tây – nơi công trình xây dựng mới đang diễn ra – ít được biết đến hơn. Trong các tài liệu giải mật của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từ những năm 1970, cơ sở này được mô tả là liên quan đến việc sản xuất tên lửa phòng không nhiên liệu lỏng. Một số phần của nhà máy được xây dựng trên sườn núi, với một vài lối vào đường hầm có thể nhìn thấy.
Những bức ảnh do truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố và được các nhà phân tích tìm thấy cho thấy cố lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il và cũng là cha của nhà lãnh đạo đương nhiệm Kim Jong-un, đang đi bộ qua các đường hầm tại cơ sở này.
Nhờ những bức ảnh này – một số được nhìn thấy treo trên tường trong bảo tàng nhà máy tại cơ sở mới hơn ở phía đông, các nhà quan sát nhận định rằng hai khu vực này có sự kết nối về mặt tổ chức.
Giữa hai phần, khu vực phía tây này là khu vực duy nhất có thể tiếp cận các cơ sở ngầm, thường là cơ sở chính của các căn cứ quân sự Triều Tiên nhờ sự an toàn tương đối mà chúng mang lại trước các cuộc không kích. Trong Chiến tranh Triều Tiên, lực lượng do Mỹ dẫn đầu đã thả 635.000 tấn bom xuống đất nước này.
Phóng viên Colin Zwirko của chuyên trang về Triều Tiên NK News (Mỹ) là nhà phân tích đầu tiên công khai xác nhận mối liên hệ giữa các khu phức hợp phía đông và phía tây.
Sau đợt tăng tốc xây dựng ban đầu tại khu vực phía tây vào năm 2024, hoạt động thi công đã chững lại. “Một thời gian sau khi hoạt động [xây dựng] tại nhà máy lớn gần lối vào đường hầm bị đình trệ, ba tòa nhà lớn ở phía dưới đường đã bị phá hủy, và công việc đào đất bắt đầu ở đó”, Zwirko nói.
Các vật thể cao, dài
Các nhà quan sát cho biết còn quá sớm để khẳng định chắc chắn nhà máy mới sẽ đóng vai trò gì trong hệ sinh thái công nghệ vũ khí của Triều Tiên. Thông tin này có thể chỉ được xác nhận khi nhà lãnh đạo Kim Jong-Un đến thăm cơ sở đã hoàn thành và truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố hình ảnh của nó.
Tuy nhiên, dựa trên lịch sử của nhà máy, các thông báo trùng khớp và xu hướng trước đây, một số cách giải thích dường như đặc biệt phù hợp.
Việc khu phức hợp Chamjin được sử dụng để sản xuất tên lửa, cùng với các thông số kiến trúc dễ thấy, cho thấy khu vực này sẽ tiếp tục tham gia vào hoạt động sản xuất liên quan đến tên lửa. Một dấu hiệu như vậy là khu nhà phụ cao, hẹp, không có cửa sổ kết nối với nhà xưởng đã được nâng cấp, nằm xa nhất trên phố so với các đường hầm sản xuất ngầm.
Hình dạng của tòa nhà cho thấy nó được thiết kế để thử nghiệm các vật thể cao, dài, theo John Ford – cộng tác viên nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến Vũ khí hạt nhân James Martin có trụ sở tại California, người đã theo dõi chương trình tên lửa của Triều Tiên.
Tên lửa phù hợp với mô tả này, và không có nhiều thứ khác giống vậy, Ford nói.
Chuyên gia Ford đã sử dụng ảnh vệ tinh và bóng đổ để tính toán kích thước của khu nhà phụ, mà theo ông dài khoảng 65 mét, rộng 18 mét và cao khoảng 15 mét. “Chiều cao này không đủ để lắp đặt những tên lửa lớn nhất của họ [Triều Tiên] theo chiều thẳng đứng”, ông nói, điều này “gợi lên nhiều thứ cần suy ngẫm”.
Một lời giải thích khả dĩ là nhà máy được xây dựng lại sẽ tham gia vào việc sản xuất hệ thống phòng không Pongae 5 hoặc biến thể Pongae 6 mới hơn của Triều Tiên. Biến thể Pongae 6 đã được Bình Nhưỡng công bố vào đầu năm nay nhưng vẫn chưa được cho ra mắt, Ford cho biết.
Chuyên gia này cho biết, dựa trên kích thước, thời gian và lịch sử của Nhà máy Cơ khí Thaesong, CIA đã xác định nơi này sản xuất tên lửa phòng không loại SA-2 từ nửa thế kỷ trước. Nhà xưởng với khu nhà phụ có thể liên quan đến việc lắp ráp xe tải chở tên lửa phòng không. Khu nhà phụ cao có thể được sử dụng để thử nghiệm việc kéo dài các ống phóng lên vị trí thẳng đứng. Khung gầm có thể sẽ được sản xuất ở nơi khác.
“Tôi suy đoán là có khả năng, nhưng vẫn còn quá sớm để biết chắc chắn”, ông nói.
Một lời giải thích khác là phần cao của tòa nhà có thể được sử dụng để thử nghiệm một loại tên lửa khác.
“Lý do tại sao người ta xây dựng nó cao như thế này là vì muốn thử nghiệm toàn bộ tên lửa cùng một lúc”, Ford nói. Nó sẽ được lắp ráp bên trong nhà xưởng, sau đó được cẩu vào vị trí bằng cần cẩu. “Sau đó, người ta sẽ thực hiện bất kỳ thử nghiệm nào đối với toàn bộ thân tên lửa.”
Bức ảnh không đề ngày tháng này do Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) công bố ngày 2/3/2016, cho thấy nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un đang thăm Nhà máy Cơ khí Thaesong ở thành phố Nampo. Ảnh: KCNA
Một trung tâm vệ tinh do thám?
Phóng viên Zwirko của NK News chỉ ra rằng việc xây dựng này cũng trùng với thời điểm Triều Tiên công bố động cơ mới cho tên lửa phóng vệ tinh. Năm ngoái, ông Kim Jong-Un đã công bố mục tiêu đầy tham vọng là phóng ba vệ tinh do thám, nhưng nước này đã không đạt được. Kể từ đó, Bình Nhưỡng đã giữ im lặng về vấn đề này.
“Tất cả những điều này có thể cho thấy mọi thứ đang bị đình trệ vì họ vẫn đang tiếp tục sản xuất những động cơ này tại nhà máy này”, Zwirko nói.
Tuy nhiên, ông cảnh báo, không có dấu hiệu nào cho thấy Triều Tiên thực sự cần một cơ sở sản xuất hàng loạt chuyên biệt cho động cơ phóng vệ tinh.
Và khi nói đến việc phát triển tên lửa, Triều Tiên đang dần từ bỏ nhiên liệu lỏng, Zwirko nói, đồng thời lưu ý rằng đã không có vụ thử tên lửa nhiên liệu lỏng nào trong nhiều năm. Triều Tiên đã công khai tuyên bố mục tiêu chuyển toàn bộ kho vũ khí tên lửa của mình sang nhiên liệu rắn, không cần tiếp nhiên liệu tại hiện trường trước khi phóng.
Theo các nhà quan sát, một trọng tâm đặc biệt trong các đợt nâng cấp nhà máy quân sự gần đây của Triều Tiên là do xuất khẩu vũ khí sang Nga. Trong cuộc xung đột với Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhập khẩu một lượng lớn tên lửa, đạn pháo và thiết bị do Triều Tiên sản xuất.
Nhiều nhà máy sản xuất các mặt hàng này đã trải qua những nâng cấp đáng kể và nhanh chóng kể từ khi bắt đầu hợp tác Moskva – Bình Nhưỡng.
“Nếu tốc độ [xây dựng] diễn ra nhanh chóng, có lẽ điều đó liên quan đến nguồn tiền họ có được, đó là từ Nga”, Zwirko nói. “Việc theo dõi tốc độ hoàn thành có thể cho chúng ta biết rất nhiều về các ưu tiên của họ [Triều Tiên].”
Ông nói thêm: “Có rất nhiều điều kỳ lạ đang diễn ra với các nhà máy vũ khí [của Triều Tiên] trong vài năm qua.”
Theo Defense News
Đọc bài gốc tại đây.
