Lực lượng tăng thiết giáp Mỹ.
Châu Âu lo lắng
Theo tờ Handelsblatt của Đức, trong khi mốc thời gian chính xác vẫn chưa chắc chắn, các quan chức châu Âu được cho là hy vọng Washington sẽ tiết lộ kế hoạch của mình trong những tháng tới.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã cố gắng xoa dịu lo lắng khi nói rằng hiện tại “không có dấu hiệu” nào cho thấy Mỹ có ý định rút sự hiện diện quân sự tại lục địa này.
Nhưng báo Đức cho rằng vấn đề này đang đè nặng lên các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) hơn nhiều so với những gì ông Merz thừa nhận.
Tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Ben Hodges, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ tại Châu Âu, cho biết vào tháng 3 rằng việc rút quân trong tương lai chỉ là vấn đề thời gian.
Ông chỉ ra rằng Lầu Năm Góc hiện đang tài trợ cho khoảng 100.000 quân ở châu Âu thông qua ngân sách quốc phòng thông thường, Sáng kiến Răn đe Châu Âu (EDI) và các khoản phân bổ đặc biệt liên quan đến Ukraine.
Vào tháng 2, chuyên gia viết bài cho tờ Financial Times, Gideon Rachman cũng đề cập đến khả năng Mỹ rút quân khỏi vùng Baltic và các nước thành viên NATO khác ở châu Âu trong bối cảnh các cuộc đàm phán đang diễn ra với Nga về cuộc xung đột ở Ukraine.
Để mọi chuyện có thể vận hành trơn tru trong trường hợp Mỹ thực sự rút sự hiện diện quân sự tại châu Âu, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí về chương trình ReArm Europe có tổng giá trị lên tới 800 tỷ euro.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết số tiền này sẽ đến từ quá trình tự do hóa tài chính. Đặc biệt, nhiều hạn chế sẽ được dỡ bỏ.
“Chúng ta đấu tranh cho hòa bình thông qua sức mạnh, và đó là lý do tại sao tôi đề xuất đầu tư 800 tỷ vào quốc phòng”, bà nhấn mạnh. Và bà nói thêm: “Vấn đề là liệu châu Âu có sẵn sàng tự bảo vệ mình hay không”.
Các nhà lãnh đạo Ý và Tây Ban Nha thực sự thích cách tiếp cận này – chính phủ của họ đang nợ nần và phải chịu các quy định về ngân sách của EU. Các nhà lãnh đạo của Áo, Thụy Điển, Hà Lan và Đan Mạch đã bày tỏ một số nghi ngờ, nhưng sau đó đã được trấn an.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban không phản đối việc tăng cường năng lực quốc phòng, nhưng từ chối hành động theo lệnh từ Brussels. “Những nỗ lực này nên trao quyền cho các thành viên EU, chứ không phải các quan chức ở Brussels”, ông nói.
Tuyên bố cuối cùng đảm bảo việc phân bổ thêm tiền để tạo điều kiện cho việc tăng cường chi tiêu cho quốc phòng. Ngoài ra, họ lưu ý đến nhu cầu tăng “nguồn tài trợ quốc phòng ở cấp độ EU, bao gồm cả thông qua các ưu đãi dành cho tất cả các quốc gia.
Mối đe dọa chính tất nhiên là Nga. Tuy nhiên, không phải Moscow thúc đẩy châu Âu thực hiện các biện pháp khẩn cấp. Điều này là nhờ Tổng thống Mỹ, người có những quyết định khiến nhiều người bất ngờ.
Do đó, theo cuộc thăm dò của YouGov (công ty phân tích dữ liệu và nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Anh), 58% người Ý, 69% người Pháp, 74% người Đức, 75% người Tây Ban Nha và 78% người Anh coi ông Donald Trump là mối đe dọa lớn.
Người ta cũng lo sợ Tổng thống Nga Vladimir Putin (ở mức 74-89%), nhưng điều này từ lâu đã không còn làm ai ngạc nhiên nữa.
Liệu có thành công?
Ekaterina Shumitskaya, nghiên cứu viên tại Khoa Nghiên cứu Chính trị Châu Âu thuộc IMEMO RAS, liên hệ những nỗ lực tăng cường quốc phòng của châu Âu chủ yếu với cú sốc do ông Trump gây ra khi ông lên nắm quyền, bà không tin rằng họ sẽ thành công trong ngắn hạn và cả trong tương lai, điều này phụ thuộc nhiều vào chính sách đối ngoại của Washington.
“Quan hệ EU-Mỹ đang trải qua một cuộc khủng hoảng phát sinh ngay cả trước khi ông Trump nhậm chức, nhưng trở nên tồi tệ hơn dưới thời ông. Các nhà ngoại giao châu Âu từ lâu đã lo sợ điều này, nhưng không chuẩn bị cho nó theo bất kỳ cách nào.
Đặc biệt, EU đã thực hiện một lộ trình về độc lập trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Trump, nhưng hầu như không có gì được thực hiện kể từ đó. Dưới thời Tổng thống Joe Biden, ý tưởng này nhìn chung đã chuyển thành một cánh phụ trợ của NATO.
Theo đó, nếu ông Trump bị luận tội, khả năng xảy ra điều này đang tăng lên theo thời gian, và một chính trị gia sáng suốt hơn – theo quan điểm của EU, thay thế ông, thì ý tưởng về độc lập có thể lại mất đi sự liên quan”, chuyên gia Shumitskaya, nói.
Bà cũng cho biết 800 tỷ euro là một con số ấn tượng, nhưng hiện tại tất cả chỉ là những khẩu hiệu đẹp đẽ chứ không phải là một kế hoạch hành động thực sự.
Đặc biệt, EU sẽ phải tái cấu trúc nền kinh tế và thấm nhuần vào người dân châu Âu ý tưởng rằng họ phải sẵn sàng mất đi mạng sống vì hạnh phúc của mình.
Đọc bài gốc tại đây.
