Chỉ Mỹ mới có vũ khí đủ mạnh để “hạ” Fordow?
Đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter khẳng định chỉ Không quân Mỹ mới có loại vũ khí đủ khả năng phá hủy các cơ sở hạt nhân sâu trong lòng đất của Iran. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng không có gì đảm bảo rằng loại bom này có thể làm được điều đó.
Cơ sở hạt nhân Fordow nằm sâu trong lòng những ngọn núi gần Qom, miền Bắc Iran. Hiện không có thông tin chính xác về độ sâu của nó nhưng theo một số ước tính, nó nằm sâu từ 80-90m.
“Để phá hủy Fordow bằng một quả bom từ trên không, quốc gia duy nhất trên thế giới có quả bom đó là Mỹ”, Đại sứ Yechiel Leiter nói.
Các quan chức Israel cũng có ý nói rằng họ có những lựa chọn khác để tấn công Fordow khi tìm cách phá hủy năng lực hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, ngoài triển khai biệt kích trên bộ và tấn công hạt nhân thì bom phá boongke có vẻ là lựa chọn khả thi nhất.
“Phá boongke” là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả những quả bom được thiết kế để xuyên sâu bên dưới bề mặt trước khi phát nổ. Trường hợp này là để chỉ loại bom GBU-57 A/B Massive Ordnance Penetrator (Bom Xuyên phá Hạng nặng – MOP) mới nhất trong kho vũ khí của Mỹ.
Theo Không quân Mỹ, quả bom dẫn đường chính xác nặng khoảng 30.000 pound (hơn 13,5 tấn) được thiết kế để tấn công các boongke và đường hầm được chôn sâu và kiên cố. Người ta tin rằng nó có thể xuyên sâu xuống bên dưới bề mặt trước khi phát nổ và các quả bom có thể được thả lần lượt, khoan sâu hơn và sâu hơn nữa với các vụ nổ liên tiếp.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu An ninh – Quốc phòng các Cơ quan Liên hợp Hoàng gia Anh (RUSI), GBU-57 có thể xuyên thủng tới độ sâu khoảng 61m, như vậy là ít hơn 20m so với độ sâu ước tính của cơ sở Fordow.
“GBU-57 có thể cần tác động nhiều lần vào cùng một điểm thì mới có cơ hội đột phá vào cơ sở này”, báo cáo của RUSI nhận định.
Nhiều nhà phân tích khác cũng đồng ý với đánh giá này. Họ cho rằng, nếu Mỹ muốn tấn công Fordow thì có lẽ không thể thực hiện được chỉ bằng một quả bom.
“Tôi tin vào phương án tấn công liên tiếp nhằm vào Fordow”, chuyên gia phân tích quân sự của CNN Cedric Leighton, cựu đại tá Không quân Mỹ, cho biết.
Tuy nhiên, học giả Peter Layton của Viện Griffith Châu Á, cựu sĩ quan Không quân Hoàng gia Australia lại cho rằng: “Tấn công liên tiếp có thể có hiệu quả, nhưng cũng không chắc”. Theo ông, chẳng có gì đảm bảo phương thức ấy sẽ thành công hoặc chứng minh Fordow đã bị phá hủy nếu trúng bom.
Hơn nữa, để triển khai GBU-57 A/B thì sẽ cần tới máy bay ném bom B-2 của Mỹ. Và điều này có thể gây ra nhiều hệ lụy, chẳng hạn như nguy cơ làm tê liệt khả năng Iran tham gia vào các cuộc đàm phán hạt nhân mà Mỹ mong muốn.
Về lý thuyết, GBU-57 A/B có thể được thả bởi bất kỳ máy bay ném bom nào có khả năng đáp ứng trọng lượng của bom, nhưng hiện tại Mỹ chỉ lập trình cho máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit thả loại bom này, Không quân Mỹ cho biết.
Theo nhà sản xuất Northrop Grumman, B-2 có thể mang tải trọng 40.000 pound (hơn 18 tấn) nhưng Không quân Mỹ đã thử nghiệm thành công B-2 mang theo 2 quả bom phá boongke GBU-57 A/B với tổng trọng lượng khoảng 60.000 pound (hơn 27 tấn).
Máy bay ném bom hạng nặng tầm xa chiến lược này có tầm hoạt động khoảng 7.000 dặm (11.000 km) mà không cần tiếp nhiên liệu và 11.500 dặm (18.500 km) với một lần tiếp nhiên liệu, và có thể bay đến bất kỳ điểm nào trên thế giới trong vòng vài giờ.
Israel: Kế hoạch hoàn thành khi loại được Fordow
Fordow là cơ sở làm giàu hạt nhân thứ hai của Iran sau Natanz, cơ sở chính của nước này.
Fordow nhỏ hơn Natanz và được xây dựng trên sườn núi gần thành phố Qom, cách Tehran khoảng 60 dặm (95 km) về phía tây nam. Người ta tin rằng công trình này được khởi công vào khoảng năm 2006 và đi vào hoạt động lần đầu tiên vào năm 2009 — cùng năm Tehran công khai thừa nhận sự tồn tại của nó.
Ảnh vệ tinh Cơ sở Làm giàu Nhiên liệu Fordow, Iran năm 2004. Ảnh: Maxar Technologies
Địa điểm này được cho là được bảo vệ bởi các hệ thống tên lửa đất đối không của Iran và Nga. Tuy nhiên, các hệ thống phòng không đó có khả năng đã bị tấn công trong chiến dịch của Israel.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố rằng mục tiêu tấn công Iran là để loại bỏ chương trình tên lửa và hạt nhân của nước này, mà ông mô tả là mối đe dọa hiện hữu đối với Israel. Các quan chức Israel cho biết, Fordow là một phần trong kế hoạch đó.
“Toàn bộ hoạt động này … thực sự phải được hoàn thành bằng việc loại bỏ Fordow”, Yechiel Leiter nói với Fox News.
Nhưng việc Mỹ có tham gia hay không lại là chuyện khác.
Tại thượng đỉnh G7 ở Canada, khi được hỏi cần làm gì để Washington tham gia vào cuộc chiến, ông Trump đã trả lời: “Tôi không muốn nói về điều đó”.
Trả lời phỏng vấn ABC News, Đại sứ Israel Leiter cũng nhấn mạnh rằng Israel chỉ yêu cầu Mỹ hỗ trợ phòng thủ khi được phóng viên hỏi về khả năng Mỹ hỗ trợ tấn công Fordow.
“Chúng tôi có một số phương án ứng phó… cho phép chúng tôi đối phó với Fordow”, ông nói, “Không phải lúc nào cũng phải đem lên trời rồi ném bom từ xa, bạn biết đấy”.
(Theo ABC News, CNN)
Đọc bài gốc tại đây.
