Xe hybrid đang ngày càng phổ biến hơn trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng. Xe hybrid là cách gọi một mẫu xe sử dụng cả động cơ xăng và động cơ điện. Hiện, xe hybrid được phân chia thành 3 loại, bao gồm mild-hybrid (MHEV), full hybrid (HEV) và plug-in hybrid (PHEV).
Trong đó, PHEV được xem như một bước tiến mới đáng ghi nhận, tác động lớn đến khả năng vận hành của xe hybrid. Điểm khác biệt là bộ pin trên xe PHEV có thể được sạc từ bên ngoài bằng cách cắm trực tiếp vào nguồn điện.
Chiếc Mitsubishi Outlander PHEV cắm sạc ngoài. Ảnh: Greencarreports
Theo Car and Driver, xe PHEV có thể hoạt động như một chiếc xe điện trong phạm vi khoảng 32-80km mà không cần động cơ xăng. Quãng đường này đủ cho nhu cầu sử dụng xe hàng ngày của những người chỉ di chuyển trong đô thị. Điều này đặt ra giả thiết, nếu người dùng sạc pin xe PHEV mỗi tối, họ gần như không cần tốn kém chi phí đổ xăng. Nếu cần đi xa hơn, người dùng có thể đổ xăng để vận hành xe mà không cần quan tâm tới vấn đề sạc điện cho pin.
Từ những điều trên, một câu hỏi lớn đang được cộng đồng quan tâm là: Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu người dùng xe PHEV không bao giờ sạc pin?
PHEV nên sạc pin để tối ưu vận hành và tiết kiệm nhiên liệu
PGS TS Đàm Hoàng Phúc (Giám đốc chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô – Đại học Bách Khoa Hà Nội) nhận định: “PHEV là xe điện. Đã là xe điện thì phải sạc! Bỏ tiền mua PHEV mà không sạc, thì chẳng khác nào mua nồi cơm điện rồi… nhóm củi”.
Để chứng minh cho điều này, thầy Phúc đưa ra 2 luận cứ.
Thứ nhất, nếu xe PHEV không sạc, chế độ hybrid của xe sẽ không tối ưu. Bởi vì, nếu không sạc đầy pin từ ngoài, xe phải chuyển sớm sang chế độ hybrid. Lúc này, động cơ xăng và điện phải cùng hoạt động nhiều hơn để cung cấp khả năng vận hành cho xe. Theo thầy Phúc, bộ pin với khối lượng lớn trở thành “gánh nặng” cho động cơ của xe. Vì thế, mức tiêu hao nhiên liệu thực tế của xe không thực sự tiết kiệm.
Cũng liên quan đến điều này, bài đăng trên Car and Driver của tác giả John Voelcker, ông viết: “Các cơ quan quản lý tại Mỹ cho rằng xe PHEV hoạt động như xe điện không phát thải ra môi trường, điều này giúp các nhà sản xuất ô tô đáp ứng các quy định về khí thải. Nhưng để thực sự mang lại những điều đó, xe cần được sạc pin thường xuyên để có thể đi ở chế độ thuần điện”.
Kết cấu hệ thống động cơ và pin trên một chiếc xe PHEV. Ảnh: Autolexicon
Luận cứ thứ 2 của thầy Đàm Hoàng Phúc là chu kỳ sạc không đều sẽ làm giảm tuổi thọ pin. Bởi vì, nếu xe không sạc ngoài sẽ không phát huy được các thuật toán tối ưu mà nhà sản xuất đã thiết lập. Pin bị ép vào những chu kỳ sạc thất thường kéo dài liên tục từ động cơ xăng. Hậu quả là dung lượng pin tụt nhanh hơn.
Xe PHEV không sạc pin cũng không sao
Theo các chuyên gia truyền thông, sự tranh cãi của cộng đồng mạng về phát ngôn của thầy Phúc chủ yếu tới từ câu chữ. Bản chất các luận cứ và quan điểm của thầy Phúc cũng chưa kết luận PHEV không sạc thì sẽ có hại, mà tập trung nhiều vào chuyện “đã mua PHEV thì nên sạc để tối ưu, không thì mua xe xăng còn hơn”.
Để hiểu rõ hơn về điều này, anh Lê Thượng Tiến, một chuyên gia về ô tô, có kinh nghiệm sử dụng nhiều xe HEV và PHEV tại Việt Nam, nhận định: “Xe PHEV không sạc cũng không sao, vì sạc pin chỉ là một yếu tố đi kèm”.
Anh dẫn chứng, BMW i8 là một trong những xe PHEV đầu tiên tại Việt Nam vào khoảng những năm 2015-2016. Thực tế cho thấy, những chiếc xe này được nhập khẩu tư nhân, thị trường Việt Nam thời điểm đó hầu như chưa có trạm sạc điện cho xe đúng nghĩa. Vì thế, gần như không có chủ xe BMW i8 nào tại Việt Nam thực hiện việc sạc pin cho xe bằng cách cắm ngoài.
Anh Lê Thượng Tiến có nhiều trải nghiệm với cả xe HEV và PHEV. Ảnh: FBNV
Vấn đề này cũng được đề cập trong bài viết đăng tải trên Car and Driver. Theo đó, tác giả John Voelcker cho biết: “Một số người thấy việc cắm điện là gánh nặng mà họ không muốn thực hiện. Trong những trường hợp khác, người mua thậm chí có thể không biết chiếc xe của họ có bộ sạc cắm ngoài”.
Theo anh Tiến, điểm khác biệt của xe PHEV là bộ pin có thể sạc ngoài. Nếu không cắm sạc ngoài, bộ pin điện vẫn có thể được sạc bằng nguồn năng lượng từ động cơ xăng giống với các xe HEV khác. Hệ thống điện tử của xe luôn cố gắng để bộ pin hoạt động ở điều kiện hoàn hảo, không dưới 20% pin và không quá 80% pin. Vì thế, việc sạc pin bằng cắm điện ngoài là bổ sung thêm một lựa chọn tối ưu hơn cho xe, không phải là lựa chọn ưu tiên hàng đầu.
Cũng nói về xe PHEV, anh Nguyễn Đăng Quang (Phó Tổng giám đốc phụ trách kinh doanh thương hiệu Omoda & Jaecoo Việt Nam) đồng tình với ý kiến của anh Lê Thượng Tiến.
Theo anh Quang, xe PHEV nếu không sạc pin cũng không có gì nguy hại gây ảnh hưởng đến chất lượng của xe cũng như tuổi thọ pin. Trong quá trình chạy, máy xăng vẫn sẽ sạc cho pin, nên pin của xe luôn được duy trì ổn định, không thấp hơn 25% và không sạc đầy hơn 80%. Bên cạnh đó, việc sạc pin không thực sự giúp xe tiết kiệm nhiên liệu, mà quan trọng là xe sử dụng ít xăng hơn một chút cũng sẽ giúp góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, anh cũng đưa ra lời khuyên nếu người dùng sạc đầy pin xe PHEV 1 lần/tháng sẽ giúp bảo vệ pin tốt hơn.
Anh Nguyễn Đăng Quang có những ý kiến phản bác lại PGS TS Đàm Hoàng Phúc về việc giải nghĩa PHEV. Ảnh: FBNV
Theo anh Quang, khi đang đi, động cơ xăng sẽ đồng thời vừa sạc pin, vừa cung cấp năng lượng cho động cơ điện hoạt động vận hành xe. Hệ thống pin lúc đó chỉ được sạc vào chứ không cần vừa sạc vừa xả ra cùng lúc, còn động cơ xe vẫn hoạt động ở chế độ thuần điện.
Trong khi đó, anh Tiến cho rằng, nếu xe PHEV không cắm sạc ngoài, động cơ xăng đóng vai trò như máy phát điện, vừa cung cấp năng lượng cho động cơ điện vận hành xe, vừa sạc pin. Trong quá trình xe chạy trên đường, lượng xăng sẽ tiêu tốn dần nên khối lượng xe sẽ nhẹ hơn đáng kể. Điều này sẽ giúp giảm mức tiêu thụ nhiên liệu của xe.
Đọc bài gốc tại đây.
