Nghiên cứu, khai thác dữ liệu và phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam đang trở thành một lĩnh vực chiến lược, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế. Theo Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu nằm trong top 5 nước dẫn đầu ASEAN và top 60 thế giới về AI, với kế hoạch đào tạo 5.000 kỹ sư chuyên sâu về AI cho ngành bán dẫn, 7.000 chuyên gia AI đạt chuẩn quốc tế và hỗ trợ 500 doanh nghiệp khởi nghiệp AI. Đây là những con số cụ thể minh chứng cho tham vọng lớn của Việt Nam trong việc biến AI thành động lực kinh tế mới.
Theo báo cáo của Google, AI có thể đóng góp 79,3 tỷ USD vào nền kinh tế Việt Nam vào năm 2030, tương đương gần 12% GDP dự kiến. Nhưng thách thức vẫn còn lớn. Việt Nam hiện thiếu khoảng 50.000 chuyên gia AI để đáp ứng nhu cầu, và hạ tầng dữ liệu chưa đồng bộ.
Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự báo AI có thể tạo ra 97 triệu việc làm mới toàn cầu vào năm 2025, trong đó Việt Nam kỳ vọng đóng góp 500.000 việc làm liên quan đến kỹ sư AI và phân tích dữ liệu. Để đạt được điều này, Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào giáo dục và hạ tầng, với dự kiến tổng vốn đầu tư vào AI tăng 20% mỗi năm từ nay đến 2030.
Trên thực tế, nhiều tổ chức và doanh nghiệp tại Việt Nam đã mạnh tay đầu tư vào AI, dữ liệu lớn, nổi bật trong số đó là VinBigdata – công ty thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn Vingroup.
Câu chuyện nghiên cứu dữ liệu của VinBigdata
Từ những ngày đầu thành lập (tháng 8/2018), VinBigdata, tiền thân là Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, đã xác định xây dựng dữ liệu là mục tiêu mũi nhọn và xuyên suốt, vì dữ liệu đóng vai trò then chốt tạo ra sự khác biệt lớn, giá trị lớn. Đây là nguồn dầu mỏ mới, là tài nguyên quan trọng, đồng thời cũng là nền tảng không thể thiếu cho việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp ứng dụng AI.
Theo Giáo sư Vũ Hà Văn, VinBigdata không làm mô hình rộng lớn, dàn trải mà tập trung vào dữ liệu, tri thức người Việt.
“Có những bài toán nếu không phải người Việt làm thì ai làm?” là nỗi trăn trở cách đây 7 năm của Giáo sư Vũ Hà Văn – Giám đốc khoa học của VinBigdata, cũng là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của đội ngũ này.
Dưới sự hỗ trợ mạnh mẽ của Tập đoàn Vingroup, VinBigdata đã đặt những bước chân đầu tiên trên hành trình xây dựng cơ sở dữ liệu người Việt. Đơn vị này thu thập, làm sạch, xử lý, dán nhãn dữ liệu, tạo ra nguồn dữ liệu lớn có tính đa dạng, tin cậy để sử dụng cho huấn luyện mô hình AI chất lượng cao.
VinBigdata hiện sở hữu nền tảng dữ liệu lớn với hệ cơ sở dữ liệu khổng lồ lên tới 3.500 TB thuộc hơn 100 lĩnh vực kiến thức, hơn 30.000 giờ dữ liệu giọng nói chất lượng cao, hàng triệu dữ liệu hình ảnh khuôn mặt người, phương tiện, hơn 2 triệu dữ liệu ảnh y tế,…
Công ty này cũng đã làm chủ công nghệ lõi thuần Việt, từ công nghệ Xử lý ngôn ngữ và tiếng nói, công nghệ Thị giác máy tính, cho tới công nghệ mới nhất hiện nay là Mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt và AI tạo sinh và vẫn không ngừng mở rộng, làm giàu kho dữ liệu của mình.
Kho dữ liệu mang đặc trưng của người Việt được đội ngũ VinBigdata sử dụng để huấn luyện các mô hình AI chất lượng cao.
VinBigdata đang có những sản phẩm thực tế nào trong tay?
Với nhiều doanh nghiệp, 7 năm là quá trình không ngắn nhưng để tạo ra những sản phẩm chất lượng về AI, dữ liệu lớn, đó thực sự là một nỗ lực không ngừng. Chẳng hạn, một thế lực như OpenAI cũng phải mất tổng cộng khoảng 8 năm để cho ra đời phiên bản ChatGPT-4.
Với VinBigdata, sau khi làm chủ được kho dữ liệu mang đặc trưng của người Việt, đơn vị này lập tức tập trung khai thác và sử dụng nguồn dữ liệu này để phát triển nên các giải pháp AI có tính ứng dụng cao, phục vụ tối ưu nhất cho nhu cầu của người Việt Nam.
Trong đó, ViGPT được phát triển từ hệ cơ sở dữ liệu khổng lồ 600 GB dữ liệu tiếng Việt tinh chỉnh, là minh chứng cho việc nền tảng dữ liệu lớn có thể giúp Việt Nam nắm bắt và làm chủ công nghệ như AI tạo sinh (Gen AI).
Trợ lý ảo ViVi 2.0 – trong khi đó – được ứng dụng trên dòng xe VinFast VF 8 Lux Plus, đánh dấu bước tiến quan trọng trong phát triển trợ lý ảo. ViVi cũng có thể được sử dụng trong nhà thông minh tương tự Google Assistant hay Amazon Alexa.
Dữ liệu là nền tảng cốt lõi để doanh nghiệp Việt Nam phát triển các giải pháp AI thuần Việt, thúc đẩy nền kinh tế số.
Có thể xem ViGPT và trợ lý ảo Vivi là những thành tựu đầy bất ngờ trong lĩnh vực AI tại Việt Nam, đặc biệt khi xét đến tốc độ phát triển và sự đầu tư nghiêm túc của VinBigdata trong chỉ vài năm.
Các chuyên gia cũng đánh giá, việc đưa ra các sản phẩm AI tận dụng dữ liệu nội đia, tập trung giải các bài toán thực tế, đồng thời kết hợp đặc biệt tốt giữa nghiên cứu và thương mai hoá như VinBigdata là điểm mà hầu hết doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này tại Việt Nam nên học hỏi. Thậm chí, nhiều ông lớn về công nghệ quốc tế cũng đang cực kỳ loay hoay về bài toán nghiên cứu – thương mại hoá.
Ngoài 2 “át chủ bài kể trên”, VinBigdata cũng đã có trong tay hàng loạt bộ sản phẩm thương mại đã được đóng gói gần như hoàn chỉnh như Vizone – bộ giải pháp phân tích hình ảnh thông minh hay ViFi – giải pháp GenAI cho mảng tài chính, ngân hàng.
Đơn vị này cũng đã triển khai giải pháp chuyển đổi số cho nhiều khách hàng, từ sản phẩm trợ lý ảo tích hợp GenAI cho các doanh nghiệp, xác thực khuôn mặt, giám sát thông minh cho các đối tác hay trong lĩnh vực hành chính công.
Việc VinBigdata đang tập trung xây dựng một hệ sinh thái AI gần như toàn diện, có tính ứng dụng cao không chỉ mang ý nghĩa truyền cảm hứng cho các doanh nghiệp Việt mà nếu tận dụng tốt các cơ hội hợp tác đầu tư cùng nhau trong hàng loạt lĩnh vực như giáo dục, tài chính – ngân hàng, công nghiệp – công nghệ, hệ sinh thái AI của Việt Nam sẽ phát triển nhanh, mạnh, biến AI thành động lực của nền kinh tế như kỳ vọng của nhiều người.
Đọc bài gốc tại đây.
