Khi đọc Phật Pháp thấy sáng rõ “như ban ngày”

0

Đó là câu chuyện của chị Bùi Hải Hà, 39 tuổi, chia sẻ trong buổi ra mắt sách của tác giả Lý Tứ vào sáng 15/6 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô (Hà Nội).

Thấu tỏ “rừng” kinh sách

Buổi ra mắt sách giới thiệu hai tác phẩm mới nhất của tác giả Lý Tứ, tựa đề “Chuyện Bên Lề” và “Rồng Rắn Lên Mây”, do NXB Hồng Đức mới ấn hành.

Tác giả Lý Tứ năm nay 71 tuổi, sống tại TP Long Xuyên (An Giang). Ông đã có hơn 50 năm nghiên cứu và ứng dụng sâu, rộng những lời dạy của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni vào đời sống cá nhân, truyền tải sự hiểu biết đó vào các tác phẩm của mình. Kể từ hai cuốn đầu tiên là “Vô Đối Môn” (2009), “Phật giáo và Thiền” (2010), đến nay ông đã cho ra mắt 10 tựa sách.

Trong hai cuốn sách lần này, “Chuyện Bên Lề” có thể coi là một cuốn cẩm nang theo kiểu hỏi – đáp, chắt lọc từ những thắc mắc của bạn đọc liên quan đến Phật Pháp ứng dụng và được tác giả Lý Tứ trả lời trực tuyến trong thời gian suốt 3 năm 2022-2024. Trong khi đó, “Rồng Rắn Lên Mây” là tập hợp những bài viết mang tính triết lý sâu sắc, khắc họa rõ nét về giá trị của “nền giáo dục Phật đạo”, giúp người đọc hiểu về vai trò của học tập Phật Pháp và thay đổi nhận thức, từ đó có được cách tư duy mới mẻ trong việc lý giải và giải quyết các vấn đề thuộc về thế giới nội tâm.

Kinh Phật (văn bản ghi chép lại lời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni) vốn đã nhiều vô kể. Hệ thống sách để giảng giải, bình luận, chỉ bày cách ứng dụng từ lời dạy của Phật lại còn nhiều hơn ngàn vạn lần như thế, tích lũy qua suốt hơn 2500 năm ở nhiều quốc gia! 

Vì thế, mặc dù Đạo Phật được tin là “đạo diệt khổ”, nhưng hầu như bất kỳ người nào cũng sẽ phải nản lòng, khó tìm đúng và đủ cho mình lời giải để biết cách giải thoát khỏi những nỗi khổ niềm đau, tai ương khi chúng ập đến, để thường sống ung dung, tự tại.

Nhưng khi đọc sách của Lý Tứ, bạn đọc có thể sẽ nhận ra tác giả dường như đã thấu tỏ cả một “rừng” kinh sách Phật Pháp. Những thuật ngữ, khái niệm đặc trưng của lĩnh vực này, thoạt nghe ai cũng thấy vô cùng bí hiểm, cao siêu, thâm u, rất khó hiểu, thì trong các trang sách của Lý Tứ, chúng bỗng trở nên minh bạch, giản dị, sáng rõ “như ban ngày”.

Bản thân người viết cũng đã tự tìm hiểu Phật Pháp đến nay vài năm, khi đọc đọc “Chuyện Bên Lề”, đột nhiên thấy sáng tỏ rất nhiều thắc mắc; nhận thấy nhiều câu hỏi như thể “nói hộ lòng mình”, còn những phần trả lời thì được cắt nghĩa dễ hiểu, khác hẳn những gì đã từng đọc.

Nhờ đặc điểm này của sách do Lý Tứ viết, mà hàng nghìn người đang sống “tại gia”, từ rất nhiều ngành nghề và trình độ, đã đọc sách và hiểu được ý nghĩa cốt lõi những lời Đức Phật dạy.

Sau khi hiểu đúng, họ mới làm theo đúng cách Đức Phật hướng dẫn, làm đúng rồi thấy hiệu quả “giải thoát” xảy ra thật sự trong tâm trí mình. Từ đó, họ kết nối nhau thành lập nên câu lạc bộ những người yêu mến sách Lý Tứ, với thành viên sinh sống rải rác ở khắp mọi miền đất nước.

“Hoàn cảnh ngoài kia không có lỗi gì cả”

Trở lại câu chuyện của chị Bùi Hải Hà, chị đang là nhân viên tại một công ty truyền thông ở Hà Nội. Chị là một trong các khách mời tham dự phần tọa đàm của buổi ra mắt sách.

Cuộc sống đang bình yên của chị Hà bất ngờ đảo lộn với hàng loạt biến cố: cách đây vài năm mẹ chị đột quỵ qua đời, ngay sau đó bố đột quỵ để lại di chứng nặng; em trai không tu chí làm ăn và nợ nần chồng chất; nửa năm trước chị phát hiện chồng và một người thân khác bị ung thư. “Hàng loạt thứ đến khiến em rất sợ hãi. Em tìm cầu, lễ lạy nhiều nơi, nhưng cũng không làm sao thoát ra được”.

Cho đến khi chị Hà được đọc sách rồi may mắn được chính tác giả giảng nghĩa về khái niệm “sinh tâm”, “sinh pháp” trong Phật Pháp.

“Lần đầu tiên em mới hiểu được rằng, muốn tâm mình hết khổ, thì phải biết tâm này là gì, và vì sao mà sinh tâm. Em hiểu ra, tâm trí mình chỉ là những cái hiệu ứng tình cảm, sinh ra từ những cái suy nghĩ sướng khổ trong quan niệm sống của em, chứ còn những cái sự việc ngoài kia chỉ là một phần tự nhiên của cuộc đời này thôi, tự chúng không phải là sướng hay khổ. Cái hoàn cảnh ngoài kia, nó không có lỗi gì cả, lỗi là do mình mê muội thôi…”

Khi thấu suốt điều này, nhờ cách giải nghĩa dễ hiểu của tác giả Lý Tứ, chị Hà không còn chạy theo các cách đánh giá về sướng – khổ bên ngoài nữa, chị quay về bên trong nội tâm, học “quán tâm”, học “quán cảnh”. 

“Khi thực hiện như thế thì em thấy rằng tâm của em dừng lặng, đầu óc của em thoải mái hơn, em nhìn mọi thứ nó sáng rõ hơn. Và em bắt đầu có thể hỗ trợ cho gia đình em nhiều hơn”.

25 năm tìm cầu vô vọng, bừng tỉnh sau 3 ngày

Câu chuyện của chị Hải Hà là một điển hình cho một người, trong đời sống bình thường, vì “sinh tâm” phân biệt được – mất, mà không hiểu bản chất của tiến trình diễn biến tâm trí, nên bị chi phối bởi thước đo giá trị bên ngoài. Những người này tâm trí thường phải chìm ngập dài lâu trong những nỗi buồn khổ.

Trong khi đó, câu chuyện của ông Nguyễn Xuân Sơn (67 tuổi) có thể là một điển hình cho một phần đông khác trong xã hội – những người cũng sống giữa cuộc đời (không “xuất gia”) nhưng vốn quan tâm, tìm hiểu, tự tu tập theo Phật Pháp đã lâu, nhưng phiền não không hề vơi bớt.

Ông Sơn từng làm lãnh đạo ở một công ty có hơn 10.000 nhân viên, và kể từ khi bước vào tuổi trung niên, suốt 25 năm qua ông đọc sách rất nhiều, chỉ đọc sách Phật Pháp, tu tập công phu, nhưng vẫn luôn không cảm thấy an bình, hạnh phúc.

Được một người bạn tặng cho 3 cuốn sách của tác giả Lý Tứ 1 năm trước, ông cũng “bỏ xó”, vì đã chán nản sau hơn 20 năm đọc sách mà không đi đến đâu. Nhưng nửa sau, gặp lại bạn, thấy bạn không còn ủ rũ buồn sầu, mà rạng rỡ, tự tin khi nói về “Phật đạo như một nền giáo dục”.

Ngay tối đó, ông Sơn bắt đầu đọc cuốn “Phật giáo và Thiền”. 

“Đọc say mê tới ngày thứ ba khoảng 11:00 đêm, bất chợt tôi dừng lại. Một niềm cảm xúc dâng trào trong tôi. Thời gian và không gian xung quanh tôi, cũng như tâm trí tôi, vắng lặng, sự vắng lặng đó bao trùm toàn bộ không gian phòng thờ Phật nhỏ của tôi. Những giọt nước mắt không biết từ đâu cứ tuôn trào. Tôi biết là mình hạnh phúc.

Hạnh phúc vì bất chợt tôi chợt nhận ra rằng, bên trong tôi từ rất lâu vốn đã đủ đầy tất cả, thế mà tôi đã mất hơn 25 năm rong ruổi kiến tìm ngoài kia, dụng công với rất nhiều pháp môn khác nhau, mỗi ngày vài giờ đồng hồ, một cách vô vọng. Tôi chợt nhận ra một Phật đạo vô cùng đơn giản, gần gũi và dễ tiếp cận…”

Sau đó ông Sơn nhất quyết nhờ để gặp được tác giả, tham gia câu lạc bộ những người yêu mến sách Lý Tứ, và thực hiện tâm nguyện nỗ lực để lan tỏa những cuốn sách này cho nhiều người hơn. “Tôi không còn vọng tưởng tìm cầu, không còn phải mỗi ngày nhọc công vô ích nhiều giờ “tu”, mà vẫn thường “được thiền”. Tâm tôi thường thấy tĩnh lặng. Với tôi, cuộc đời đã hoàn toàn thay đổi, an nhiên, tự tại hiện hữu”.

Không còn “cơm chan nước mắt”, tâm hết động loạn

Bà Thục An là một cán bộ cảnh sát hình sự đã về hưu. Bà chia sẻ, trước đây mình phải đối mặt với công việc áp lực, trong gia đình thì “biết bao nhiêu phiền não”. Người quen mà bà biết thậm chí có người “trầm cảm nặng vì những người thân yêu của mình đối xử với mình”.

Nhờ những kiến thức đọc được từ trong sách của tác giả Lý Tứ, một cách dễ hiểu, bà Thục An nhận ra sâu sắc nhờ đối chiếu với nỗi khổ của bản thân, rằng “thế giới ngoài kia vĩnh viễn không bao giờ làm cho mình khổ, mà chỉ có nhận thức của mình về thế giới ngoài kia khiến cho mình khổ”. Sự chuyển biến này của bản thân bà và nhiều người trong một câu lạc bộ đọc sách do bà lập ra trước đây, giúp họ tìm thấy cuộc sống an vui và hạnh phúc.  

Phương Thúy bay từ miền Nam ra Hà Nội cùng chồng để tham dự tọa đàm. Vợ chồng cô từng sống trong đau khổ vì dằn vặt nhau. Cô kể, trước đây sống mà chỉ dựa vào ánh nhìn của người khác, vợ chồng không có tiếng nói chung. “Có những bữa cơm chan nước mắt”, cô kể. Chồng cô từng lên chùa tu tập 1 năm, mong hàn gắn gia đình, nhưng khi trở về thì cô lại thấy chồng “chứng nào tật nấy”.

Tuy nhiên, nhờ đọc sách của tác giả Lý Tứ, Phương Thúy đã hiểu được nguyên nhân của khổ đau và cách để “khổ không còn”. Cô nhận ra rằng những suy nghĩ và quan niệm của bản thân về sự việc xung quanh mới là nguyên nhân của phiền não. Cô và chồng cùng trút bỏ kiểu suy nghĩ này, từ đó, cuộc sống gia đình đã hoàn toàn thay đổi, tràn ngập niềm vui, hạnh phúc và tiếng cười.

Cô giáo Minh Nguyệt đến từ một vùng quê nghèo ở Phú Thọ, là một giáo viên tin học. Cuộc sống riêng của cô đến nay vẫn đầy vất vả, vì còn vướng nợ nần. Tính khí của cô cũng thường xuyên nóng nảy, bị học sinh gắn mác “ghê gớm”. Phật Pháp với cô trước đây là điều mơ hồ, xa rời thực tế.

3 tháng trước, được tặng sách của tác giả Lý Tứ, và sau khi đọc xong, Minh Nguyệt “vỡ òa sung sướng”. Cô nhận ra Phật đạo là một nền giáo dục, chỉ cần chuyên cần học tập đúng cách, an vui sẽ tự khởi. Giờ đây, tâm cô gần như không còn động loạn, dù vẫn hàng ngày vừa cả dạy học, vừa cả bán hàng online để vơi bớt nợ nần. Cô dễ dàng cảm thông, chia sẻ, và được học sinh, chồng con nhìn nhận là một người hoàn toàn khác, luôn vui vẻ và tươi cười.

Phật đạo là một nền giáo dục hoàn chỉnh

Chia sẻ trong phần hỏi đáp cuối buổi ra mắt sách, tác giả Lý Tứ kể, thời trẻ ông cũng từng đọc không biết bao nhiêu là đầu sách khác nhau về Phật Pháp. Thế nhưng ông thấy kiến thức thì có tăng lên nhưng mà tâm thức thì không có thay đổi gì nhiều.

Rồi ông chuyển sang đọc các văn bản kinh, chứ không đọc sách nữa. “Dần dần tôi phát hiện ra cả một hệ thống giáo dục thông qua các bản kinh Phật, giống như là những cuốn sách giáo khoa. Từ đó, tôi hệ thống hóa theo các cấp độ của kinh điển. Và sau đó, tôi viết cuốn sách đầu tiên là “Phật giáo và Thiền”…”

Tác giả cho biết, chính vì thế nhiều bạn đọc khi đọc “Phật giáo và Thiền” thấy rằng đây như một cuốn sách giáo khoa, như một cuốn giáo trình vậy. Ông cho rằng, những câu chuyện mà khách mời kể ở tọa đàm trước đó, họ có được những điều tốt đẹp là nhờ tiếp cận Phật đạo thông qua nhãn quan của giáo dục, không phải ở góc độ tôn giáo.

Vì khi Phật đạo được tiếp cận thông qua nhãn quả giáo dục thì như vậy dễ phổ biến với tất cả mọi người. Nói tới giáo dục thì bất kể ai, ở tôn giáo nào, tầng lớp nào cũng có thể học được, mà có học tập thì sẽ gặt hái thành quả.

Theo tìm hiểu của người viết từ một số cuốn sách của tác giả Lý Tứ, tư duy Phật pháp là một nền giáo dục được ông thể hiện xuyên suốt.

Bạn đọc có thể hình dung học Phật Pháp cũng giống như học bất kỳ một môn học nào trong nền giáo dục phổ thông… Những môn học như Toán, Lý, Hóa, Văn, Thiên văn, Địa lý, Lịch sử… phải học hiểu đúng thuật ngữ, khái niệm, đúng phương pháp, thì cách học Phật Pháp cũng tương tự như thế. Những môn học này có mục đích riêng rất rõ ràng; thì Phật Pháp, không hề bí hiểm, có mục đích riêng rất rõ ràng của nó.

Mục đích của Phật Pháp, theo những chia sẻ của tác giả trong các trang sách, đó là mỗi người, khi hiểu hoàn toàn đúng (gọi là “giác” và “ngộ”) một lời dạy bất kỳ của Đức Phật, thì tự khắc sự “giác ngộ” đó giúp họ chấm dứt một vài “nỗi khổ tâm” mà trước đó họ bị trói buộc không thể thoát ra, gọi là “giải thoát”. Trạng thái “giác ngộ” và “giải thoát” này cũng được gọi là có “trí tuệ”.

Nhưng, để có “trí tuệ” càng rộng, càng sâu, để ngày càng càng có năng lực giải quyết dứt điểm được nhiều hơn những “nỗi khổ tâm” khác nhau, thì phải tiếp tục học nữa, không dừng lại. Quá trình này sẽ giúp người học trải qua nhiều kinh nghiệm thật của bản thân để sự “giác ngộ – giải thoát – trí tuệ” cao dần lên.

Cho đến khi người đó thấu suốt được toàn bộ mọi lời dạy của Đức Phật, đồng thời “sống đúng như pháp”, thì sẽ đến lúc thành tựu “nhất thiết chủng trí”, hay còn gọi là “Phật trí”, vừa dứt sạch hoàn toàn mọi khổ đau trong đời sống của mình dù hình hài sinh hoạt vẫn như tất cả mọi người khác, vừa có khả năng “thiện xảo” để giúp những người khác được như mình ngay trong hiện tại hoặc vị lai.

Đọc bài gốc tại đây.