Sự phổ biến rộng rãi của TikTok không chỉ tạo ra một thế hệ ngôi sao mạng xã hội mới – mà còn góp phần đưa một người đàn ông trở thành người giàu nhất Trung Quốc.
Zhang Yiming, kỹ sư phần mềm 41 tuổi, người sáng lập ByteDance – công ty mẹ của TikTok hiện sở hữu khối tài sản ròng trị giá 49,3 tỷ USD, theo Danh sách Tỷ phú Trung Quốc 2024 do tổ chức Hurun công bố.
Zhang là một người sống rất kín tiếng và công chúng biết rất ít về đời tư của ông. Tuy nhiên, cái tên Zhang Yiming gần đây đã quay trở lại tâm điểm khi ông được xướng tên là người giàu nhất Trung Quốc trong bảng xếp hạng năm nay.
Sau gần một thập kỷ điều hành ByteDance, Zhang rút lui khỏi vị trí CEO vào năm 2021. Theo nguồn tin, có lần, Zhang đã chia sẻ với nhân viên rằng ông “không phải người hướng ngoại, thích những hoạt động mang tính cá nhân như lướt mạng, đọc sách, nghe nhạc và suy ngẫm về những điều có thể xảy ra”.
Theo Reuters, Zhang thừa nhận vào thời điểm đó rằng: “Thật lòng mà nói, tôi thiếu một số kỹ năng cần thiết để trở thành một nhà quản lý lý tưởng”, và nói rằng ông sẽ đóng góp tốt hơn cho công ty trong một vai trò không liên quan đến quản lý con người trực tiếp.
Vậy Zhang Yiming là ai?
Zhang sinh năm 1983 tại tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Theo Bloomberg, cha mẹ của Zhang Yiming đều là công chức nhà nước. Tờ South China Morning Post cho biết, tên của ông được đặt theo một câu tục ngữ Trung Quốc, mang ý nghĩa “làm mọi người ngạc nhiên ngay từ lần đầu tiên thử sức”.
Zhang tốt nghiệp Đại học Nankai (Nankai University) vào năm 2005. Theo South China Morning Post, ban đầu ông theo học ngành vi điện tử, sau đó chuyển sang chuyên ngành kỹ thuật phần mềm.
Công việc đầu tiên sau khi ra trường của Zhang là tại một startup đặt vé du lịch trực tuyến có tên Kuxun.
Theo South China Morning Post, Zhang chia sẻ rằng ban đầu ông làm kỹ sư tại Kuxun, nhưng chỉ sau hai năm đã được giao quản lý một nhóm từ 40 đến 50 người. Ông cho biết chính công việc này đã giúp ông học được kỹ năng bán hàng, điều sau này rất hữu ích khi ông phát triển ByteDance – bao gồm cả việc nhận ra đâu là “kiểu bán hàng tốt”.
Cũng tại Kuxun, Zhang nói rằng ông học được giá trị của việc theo đuổi sự xuất sắc, một bài học ông từng chia sẻ lại với nhân viên ByteDance.
“Lúc đó tôi phụ trách mảng công nghệ, nhưng khi sản phẩm gặp vấn đề, tôi vẫn chủ động tham gia bàn bạc kế hoạch sản phẩm”, Zhang kể lại. “Nhiều người nói đó không phải việc của tôi. Nhưng tôi muốn nói rằng: chính tinh thần trách nhiệm và khát khao làm tốt công việc sẽ thúc đẩy bạn làm nhiều hơn, từ đó tích lũy được kinh nghiệm”.
Theo South China Morning Post, trước khi sáng lập ByteDance, Zhang cũng từng làm việc tại Microsoft.
Năm 2012, Zhang thành lập ByteDance, công ty mẹ của TikTok.
ByteDance hiện sở hữu nhiều ứng dụng mạng xã hội hoạt động tại thị trường Trung Quốc. Năm 2019, công ty ra mắt FlipChat – một ứng dụng nhắn tin được xem là đối thủ của WeChat, cùng với Duoshan, một ứng dụng nhắn tin bằng video.
Sản phẩm đầu tiên của Zhang và ByteDance là một ứng dụng tổng hợp tin tức có tên Toutiao (có nghĩa là “Tiêu đề tin nổi bật”).
Zhang từng bày tỏ mong muốn tạo ra một nền tảng tin tức dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) — hoàn toàn tách biệt với công cụ tìm kiếm Baidu của Trung Quốc.
“Chúng tôi phân phối thông tin không phải dựa trên truy vấn tìm kiếm, mà là bằng cách gợi ý tin tức”, Zhang chia sẻ với Bloomberg vào năm 2017.
Mặc dù tập trung vào nội dung tin tức, nhưng Zhang cho biết với hai phóng viên Lulu Yilun Chen và Mark Bergen của Bloomberg rằng ByteDance không hề có phóng viên nào trong đội ngũ nhân sự, điều khác biệt với nhiều mạng xã hội khác.
“Điều quan trọng nhất là chúng tôi không phải một công ty tin tức”, Zhang nói. “Chúng tôi giống một công ty tìm kiếm hay nền tảng mạng xã hội hơn. Chúng tôi đang làm những điều rất đổi mới. Chúng tôi không sao chép bất kỳ công ty Mỹ nào, cả về sản phẩm lẫn công nghệ”.
Zhang đã cho ra mắt ứng dụng thành công nhất của ByteDance — TikTok — với tên gọi gốc là Douyin, vào tháng 9/2016.
TikTok hiện là một trong những mạng xã hội phổ biến nhất đối với giới trẻ Mỹ, với hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ tính đến tháng 9/2024. Trên toàn cầu, TikTok hiện có khoảng 1,12 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng.
Zhang từng được biết đến với việc tự quay các video TikTok của chính mình – và thậm chí còn yêu cầu các lãnh đạo cấp cao trong công ty cũng phải làm điều tương tự.
“Trong một thời gian dài, tôi chỉ xem video trên TikTok mà không tự làm video nào, vì đây là một sản phẩm chủ yếu dành cho giới trẻ”, Zhang chia sẻ trong một bài phỏng vấn với tờ South China Morning Post. “Nhưng sau đó, chúng tôi bắt buộc tất cả các thành viên trong ban lãnh đạo phải tự làm video TikTok, và họ phải đạt được một số lượng ‘thích’ nhất định. Nếu không đạt, họ phải hít đất. Đó là một bước tiến lớn đối với tôi”.
Theo Kai-Fu Lee của Time Magazine, phong cách lãnh đạo của Zhang được mô tả là: “Điềm đạm nhưng cuốn hút, logic nhưng đầy nhiệt huyết, trẻ tuổi nhưng sâu sắc”.
Zhang chính thức rút khỏi vị trí CEO của ByteDance vào năm 2021.
Zhang từ chức CEO vào năm 2021 với lý do ông “thiếu một số kỹ năng cần có của một nhà quản lý lý tưởng” và tin rằng mình sẽ đóng góp nhiều hơn cho công ty khi không còn đảm nhận vai trò quản lý trực tiếp.
Dù rút khỏi vị trí điều hành, Zhang vẫn kỳ vọng ứng dụng tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo South China Morning Post, ông mong muốn ByteDance sẽ trở thành một công ty “không biên giới” giống như Google.
“Chúng ta phải làm việc chăm chỉ hơn, cũng phải cầu toàn hơn”, Zhang nói. “Giống như thời đại công nghiệp có sự phân công lao động toàn cầu, thì trong thời đại thông tin ngày nay cũng có sự phân công quốc tế tương tự. Doanh nhân Trung Quốc cũng phải không ngừng nâng cao năng lực của mình khi bước ra toàn cầu”, ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, việc TikTok thuộc sở hữu của một công ty mẹ Trung Quốc và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn tại Mỹ đã khiến các cơ quan quản lý của Mỹ lo ngại và đặt ứng dụng này dưới sự giám sát ngày càng chặt chẽ.
Hiện tại, TikTok đang đấu tranh chống lại một đạo luật mới tại Mỹ, yêu cầu ứng dụng phải tìm được một chủ sở hữu mới tại Mỹ trước hạn chót ngày 19/1/2025, nếu không sẽ bị cấm hoàn toàn tại quốc gia này.
Zhang Yiming đã trở thành tỷ phú nhờ vào thành công vang dội của TikTok cũng như sự phát triển mạnh mẽ của công ty mẹ ByteDance nói chung.
Forbes lần đầu tiên công bố Zhang Yiming là tỷ phú vào tháng 3/2018, ước tính thời điểm đó ông sở hữu khối tài sản trị giá 4 tỷ USD.
Trong Danh sách Tỷ phú Trung Quốc 2024 của Hurun, Zhang được xếp hạng là người giàu nhất Trung Quốc, với tài sản ước tính lên tới 49,3 tỷ USD.
Theo: BI
Đọc bài gốc tại đây.
