Đoạn phim cho thấy một đội hình gồm xe tăng T-90A, xe tăng T-55 và xe chiến đấu bộ binh BMP-1 bị bỏ lại trên một con đường, có vẻ là một khu vực ở Syria. Thiết bị này có thể thuộc về Quân đội Syria, lực lượng đã sử dụng những phương tiện như vậy trong cuộc chiến kéo dài gần một thập kỷ, hoặc có thể là những phương tiện của các lực lượng Nga sử dụng để hỗ trợ chính quyền Assad. Cuộc chiến ở Syria nổ ra vào năm 2011, kể từ đó Quân đội Syria và lực lượng Nga đã triển khai số lượng lớn xe tăng trên chiến trường.
T-55, T-90 và BMP-1
T-55 – một loại xe tăng thời Liên Xô được xem là trụ cột của Quân đội Syria từ rất lâu trước khi cuộc xung đột bắt đầu. Theo ước tính, đến năm 2011, Syria sở hữu khoảng 2.000 xe tăng T-55 ở nhiều trạng thái sẵn sàng khác nhau, được xem là những “di sản” còn sót lại nhờ viện trợ quân sự thời Chiến tranh Lạnh. Khi chiến tranh kéo dài, những chiếc xe tăng cũ kỹ này được sử dụng rộng rãi hơn, tuy nhiên sự hao mòn và điều kiện bảo dưỡng hạn chế đã làm giảm đáng kể số lượng của chúng.
T-90 – một thiết kế hiện đại hơn của Nga, cũng đã xuất hiện trên chiến trường Syria, nhưng với số lượng ít hơn. Nga đã cung cấp cho Syria ít nhất 30 xe tăng T-90 bắt đầu từ năm 2015, nhằm mục đích tăng cường hỏa lực cho lực lượng Quân đội Syria. Bản thân các lực lượng Nga cũng mang theo thêm các biến thể T-90 và T-90A lên tới hàng chục chiếc, được triển khai như một phần trong chiến dịch can thiệp của Nga để giúp đỡ Quân đội Syria.
BMP-1 – loại xe chiến đấu bộ binh được thiết kế để vận chuyển quân, là một loại phương tiện quan trọng khác trong kho vũ khí của Syria, với số lượng dự trữ trước chiến tranh ước tính hơn 2.000 chiếc. Nga cũng đã bổ sung thêm các đợt giao hàng và trang bị BMP-1 cho các đơn vị hoạt động tại Syria.
T-55, lần đầu tiên được giới thiệu vào cuối những năm 1940, là một thiết kế chắc chắn, xe được trang bị pháo chính 100mm và lớp giáp được đánh giá rất cao vào thời kỳ đó, nhưng nó đã không còn nhiều lợi thế khi đối mặt với vũ khí chống tăng hiện đại. Syria đã nâng cấp lên phiên bản T-55MV với giáp phản ứng nổ, tuy nhiên số lượng cũng khá hạn chế.
T-90 được đưa vào sản xuất vào những năm 1990, là một bước tiến vượt bậc với pháo nòng trơn 125mm, có khả năng bắn tên lửa dẫn đường và hệ thống phòng thủ nhiều lớp bao gồm giáp phản ứng nổ Kontakt-5 và bộ đối phó Shtora. T-90A một phiên bản cải tiến, được trang bị hệ thống kiểm soát hỏa lực tiên tiến và có khả năng bảo vệ tốt hơn.
Trong khi đó, BMP-1 có từ những năm 1960, xe được trang bị pháo 73mm cùng với bệ phóng tên lửa chống tăng 9K11 Malyutka, được thiết kế để hỗ trợ bộ binh có khả năng cơ động linh hoạt. Tuy nhiên, lớp giáp mỏng khiến xe dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa hiện tại, một điểm yếu thường xuyên bộc lộ ở các vùng chiến sự tàn khốc tại Syria.
Vai trò trên chiến trường Syria
Trong suốt cuộc chiến ở Syria, những chiếc xe này đã đóng vai trò then chốt trong các cuộc giao tranh quan trọng, thường làm thay đổi cán cân có lợi cho lực lượng sử dụng chúng. Vào cuối năm 2016, trong trận chiến giành lại miền đông Aleppo, Quân đội Syria được Nga hậu thuẫn đã dựa rất nhiều vào xe tăng T-90 để dẫn đầu các cuộc tấn công vào các vị trí của phiến quân.
Hệ thống quang học và vỏ giáp tiên tiến của T-90 cho phép nó chống lại các thiết bị nổ tự chế và tên lửa chống tăng có điều khiển, giúp lực lượng chính phủ giành lại thành phố sau nhiều tháng giao tranh khốc liệt.
Trước đó, vào năm 2013, T-55 đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thành phố Homs, nơi số lượng lớn xe tăng đã áp đảo hoả lực các lực lượng đối lập. BMP-1 cũng đã tỏa sáng trong cuộc tấn công Deir ez-Zor năm 2017, khi các đơn vị Syria và Nga phá vỡ vòng vây của Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS. BMP-1 đã hỗ trợ quan trọng cho quân đội tiến công, giúp giành lại vùng lãnh thổ giàu dầu mỏ và làm suy yếu chỗ đứng của nhóm thánh chiến.
Việc Quân đội Nga rời khỏi Syria, trùng với sự sụp đổ của chính quyền Assad vào cuối năm 2024, đã đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong quỹ đạo của cuộc xung đột và để lại những cảnh tượng như trong video.
Sự can thiệp quân sự của Nga, được tiến hành vào tháng 9/2015, đã trở thành phao cứu sinh cho chế độ Assad, với các cuộc không kích và triển khai trên bộ, bao gồm việc sử dụng T-90 và BMP-1 để đảo ngược những thành quả của quân nổi dậy.
Tuy nhiên, đến giữa năm 2024, trọng tâm của Nga đã thay đổi, vì cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine. Các báo cáo cho biết Moskva đã bắt đầu rút quân khỏi Syria vào đầu tháng 12, với hình ảnh vệ tinh cho thấy thiết bị được tập trung tại các căn cứ như Hmeimim và Tartus để sơ tán.
Cuộc rút lui hỗn loạn đã để lại một loạt thiết bị, có lẽ bao gồm cả những chiếc T-90, T-55 và BMP-1 hiện đang hoen gỉ trong sa mạc, đánh dấu sự rời đi của Nga sau gần một thập kỷ có mặt tại Syria.
Quang Hưng
Đọc bài gốc tại đây.
