Nội dung chính
1. Chính phủ của ông Assad sụp đổ sau 13 năm xung đột ở Syria
Vào ngày 8/12/2024, chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad đã bị lật đổ bởi các nhóm phiến quân Hồi giáo, chấm dứt sự cầm quyền của đảng Ba’ath sau hơn 61 năm. Syria đã xung đột với quân nổi dậy từ đầu năm 2011, lực lượng này gồm các nhóm Hồi giáo từ khắp Trung Đông, Đông Âu và Trung Á với sự hỗ trợ đáng kể từ Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và các quốc gia phương Tây.
Sự sụp đổ của chính phủ Syria đã làm thay đổi cán cân quyền lực ở Trung Đông theo hướng có lợi cho phương Tây, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel. Các chuyên gia dự báo hậu quả địa chính trị từ sự sụp đổ của chính phủ Syria sẽ rất lớn, như việc lãnh thổ của đất nước này sẽ rơi vào tay các tổ chức thánh chiến, lực lượng Hezbollah mất chỗ dựa và rơi vào tình trạng cô lập tại Lebanon hoặc kho vũ khí Liên Xô khổng lồ của Syria có thể được chuyển đến Ukraine.
2. Ukraine và đồng minh tiến hành cuộc tấn công lớn vào khu vực Kursk của Nga
Vào ngày 6/8, Lực lượng vũ trang Ukraine đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào khu vực Kursk của Nga. Đến đầu tháng 10, ước tính Lực lượng vũ trang Ukraine và các lực lượng đồng minh đã mất hơn 20.650 nhân sự tại Kursk, trong đó có nhiều đơn vị tinh nhuệ và nhiều phương tiện chiến đấu hiện đại như xe tăng T-80 và Leopard 2A6.
Việc Ukraine triển khai một số lượng lớn xe tăng Đức trong cuộc tấn công, đã khiến nhiều người nhớ đến cuộc tấn công của Đức vào khu vực Kursk của Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, vì vậy mà cuộc tấn công này được gọi một cách không chính thức là “Trận chiến Kursk lần thứ hai”. Nhiều nguồn tin đã xác nhận rằng, lực lượng từ nhiều quốc gia thành viên NATO, bao gồm cả Mỹ, đã đóng vai trò quan trọng trên thực địa trong cuộc tấn công Kursk.
3. Trung Quốc ra mắt chiến đấu cơ thế hệ thứ sáu đầu tiên trên thế giới
Vào ngày 26/12, Trung Quốc đã công bố những hình ảnh đầu tiên về hai mẫu máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu, được cho là sẽ thay thế cho những chiếc J-20 hiện có của quốc gia này. Việc công bố máy bay diễn ra vào thời điểm Mỹ ngày càng do dự về việc có nên tiếp tục phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu theo chương trình NGAD, hay phát triển một máy bay chiến đấu nhẹ hơn và tầm bay ngắn hơn để tiết kiệm chi phí.
Trung Quốc cũng đã đạt được nhiều thành công lớn trong thời gian gần đây, bao gồm việc sản xuất quy mô lớn động cơ máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo WS-15 cho các thế hệ máy bay J-20 mới, cùng các chương trình đáng chú ý khác như máy bay chiến đấu FC-31 và máy bay ném bom không người lái CH-7. Những bước tiến ấn tượng này đã giúp Trung Quốc vượt qua Mỹ, dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực hàng không thế hệ thứ sáu.
4. Xung đột cường độ cao giữa Hezbollah và Israel
Từ tháng 10/2023, Hezbollah và Israel đã tham gia vào một loạt các cuộc giao tranh gần như liên tục. Hezbollah đã chứng minh khả năng tác chiến hiện đại và gây cho Israel nhiều khó khăn, như việc vô hiệu hóa hệ thống phòng không Iron Dome và David’s Sling của Israel.
Vào tháng 9/2024, Israel đã phát động một cuộc tấn công vào lãnh thổ Lebanon và các cuộc không kích quy mô lớn nhằm vào Hezbollah, một trong số đó đã giết chết lãnh đạo lâu năm của Hezbollah là Tổng thư ký Hassan Nasrallah vào tối ngày 23/9. Tác động địa chính trị của cuộc tấn công này chỉ đứng sau sự sụp đổ của chính phủ Syria. Mặc dù Israel đạt được nhiều thắng lợi quân sự đáng kể, nhưng việc phân cấp chỉ huy hiệu quả trong tổ chức đã giúp Hezbollah trụ vững trước những đòn tấn công của Israel. Một thành công đáng chú ý khác của Hezbollah là gây ra hơn 70 thương vong cho Lực lượng Phòng vệ Israel tại một trại huấn luyện quân sự ở Binyamina, phía nam thành phố cảng Haifa, vào giữa tháng 10.
5. Ukraine và NATO tiến hành các cuộc tấn công sâu vào Nga
Sau nhiều tháng nỗ lực vận động hành lang mạnh mẽ của nhiều quốc gia châu Âu để tiến hành các cuộc tấn công tên lửa không hạn chế vào sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó Anh và Pháp là những quốc gia tích cực nhất về vấn đề này, các cuộc tấn công đã bắt đầu diễn ra từ ngày 20/11.
Các cuộc tấn công tên lửa này được xem là dấu hiệu leo thang lớn, được hỗ trợ bởi các mạng lưới vệ tinh và cố vấn phương Tây. Các cuộc tấn công này đã đạt được một số thành công đáng kể chống lại các lực lượng Nga ở khu vực Kursk, bao gồm cả việc phá hủy các thành phần của hệ thống phòng không S-400 vào cuối tháng 11.
Nga đã đáp trả bằng cách công bố và lần đầu tiên sử dụng một loại tên lửa đạn đạo tầm trung mới vào ngày 21/11, điều này đã buộc Anh phải có cách tiếp cận thận trọng hơn đối với việc tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
6. Iran và Israel phóng tên lửa trực tiếp và không kích lẫn nhau
Vào ngày 1/4, Israel đã không kích vào tòa nhà ngoại giao của Iran tại Damascus, giết chết chuẩn tướng Mohammad Reza Zahedi, chỉ huy Lực lượng Quds tinh nhuệ của nước này, đánh dấu sự leo thang lớn trong cuộc xung đột lâu dài giữa hai quốc gia.
Iran đã đáp trả bằng cách tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa quy mô lớn vào các mục tiêu của Israel vào ngày 13/4/. Mỹ, Pháp, Anh và Jordan đã hỗ trợ Israel đánh chặn, tuy nhiên chi phí phát sinh trong các nỗ lực phòng không được ước tính lên tới hàng tỷ USD.
Sau đó, vào ngày 31/7, Chủ tịch Cục Chính trị Hamas, Ismail Haniyeh đã bị ám sát tại tư dinh ở Tehran bởi một cuộc không kích của Israel, khiến Iran phải trả đũa bằng các cuộc tấn công quy mô lớn vào ngày 1/10. Iran đã tấn công một cơ sở chứa máy bay chiến đấu F-35 của Israel, với một số báo cáo chỉ ra rằng nhiều máy bay chiến đấu đã bị phá hủy trong cuộc tấn công.
Israel sau đó đã đáp trả bằng một cuộc tấn công quy mô tương đối nhỏ vào Iran ngày 26/10, các nguồn tin phương Tây và Israel tuyên bố rằng cuộc tấn công này đã vô hiệu hóa thành công nhiều hệ thống phòng không của Iran, trong khi các nguồn tin Iran báo cáo rằng phần lớn các tên lửa bay tới đã bị đánh chặn.
Những hành động thù địch leo thang này có thể thúc đẩy các cuộc đụng độ tiếp diễn vào năm 2025. Đặc biệt là việc mở rộng của NATO và ảnh hưởng của Israel vào Syria, khiến họ ở vị thế mạnh hơn nhiều, để tiến hành chiến tranh chống lại Iran.
7. Triều Tiên hỗ trợ Nga trong cuộc xung đột với Ukraine
Vào đầu tháng 1, Nhà Trắng báo cáo rằng Nga đang sử dụng các hệ thống tên lửa đạn đạo KN-23B, KN-24 và các hệ thống pháo phản lực KN-25 của Triều Tiên tại chiến trường Ukraine. Đến giữa năm, phương Tây ước tính rằng, Triều Tiên đã cung cấp cho Nga hơn 6 triệu viên đạn pháo cùng với nhiều loại vũ khí khác.
Từ giữa tháng 10, các báo cáo xuất hiện rằng binh sĩ Triều Tiên đã được triển khai với số lượng lớn đến Nga để chiến đấu. Triều Tiên cũng được cho là đã cử phi công đi đào tạo tại Nga và dự kiến sẽ nhận được máy bay chiến đấu của Nga, cùng với các đợt chuyển giao công nghệ hỗ trợ các chương trình tàu ngầm hạt nhân và vũ trụ của nước này.
8. Xe tăng M1A1 Abrams của Ukraine gần như bị xóa sổ trên chiến trường
Ukraine bắt đầu nhận xe tăng M1A1 Abrams từ Mỹ vào tháng 9/2023, nó được triển khai lần đầu tiên vào ngày 23/2/2024 và tổn thất đầu tiên được xác nhận chỉ ba ngày sau đó. Sau đó là một loạt các tổn thất khác trong hai tháng tiếp theo và lên đến đỉnh điểm là việc Ukraine rút xe tăng Abrams khỏi tiền tuyến vào tháng 4.
Sau khi M1A1 Abrams được triển khai trở lại, nó tiếp tục phải chịu tỷ lệ tổn thất cao. Hầu hết các vụ tiêu diệt được Nga ghi hình đều tiến hành bằng pháo có điều khiển hoặc UAV cảm tử. Các quan chức quốc phòng Mỹ đã đặt nhiều câu hỏi về sự hiệu quả của Abrams. Còn binh sĩ Ukraine đã tỏ ra thất vọng với hiệu suất và khả năng chiến đấu của chiếc xe tăng này.
Trong lịch sử, xe tăng Abrams ít khi tham gia chiến đấu cường độ cao, nhưng lại được các nguồn tin phương Tây và Ukraine quảng cáo rầm rộ là một nhân tố thay đổi cuộc chơi, tuy nhiên những tổn thất trên chiến trường Ukraine đã làm suy yếu đáng kể danh tiếng của loại xe tăng này.
9. Houthi tiếp tục đụng độ lớn với Israel, Mỹ và các đồng minh
Lực lượng Houthi ở Yemen đã duy trì cường độ hoạt động cao chống lại Mỹ, Israel và một số đồng minh châu Âu của họ. Nhóm Yemen đã tiến hành các cuộc tấn công tầm xa thành công vào Israel. Lực lượng Houthi báo cáo rằng cuộc tấn công được thực hiện bởi “một tên lửa đạn đạo siêu thanh mới”. “Hệ thống phòng thủ của Israel đã không đánh chặn tên lửa. Nó đã vượt qua khoảng cách 2.040 km trong 11 phút rưỡi và gây ra tình trạng sợ hãi và hoảng loạn ở Israel“, tuyên bố cho biết thêm.
Vào ngày 19/7, lực lượng Houthi đã thực hiện một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái thành công ở trung tâm Tel Aviv, nhắm vào một khu vực gần lãnh sự quán Mỹ và gây ra một số thương vong. Để đáp trả, Israel đã tiến hành cuộc không kích nhằm vào kho dầu ở thành phố Al Hudaydah, nằm ở phía tây Yemen.
Cùng với Israel và Vương quốc Anh, Mỹ đã duy trì hoạt động cường độ cao chống lại Houthi, bao gồm cả việc sử dụng máy bay ném bom tàng hình B-2 vào giữa tháng 10 để tấn công các căn cứ ngầm của Houthi. Trong khi đó, Houthi đã đạt được những thành công đáng chú ý như bắn hạ hơn một chục máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ và tuyên bố đã bắn hạ một máy bay chiến đấu F-18F Super Hornet của Hải quân Mỹ vào tháng 12.
10. Các quốc gia Châu Âu có thể can thiệp lớn vào Ukraine
Trong bối cảnh tổn thất của Ukraine và đồng minh ngày càng gia tăng, các nhà lãnh đạo châu Âu đã đưa ra những lời kêu gọi về việc triển khai lực lượng mặt đất lớn để hỗ trợ cho Kiev. Mặc dù lực lượng mặt đất, các đơn vị tình nguyện và nhà thầu của phương Tây đã đóng vai trò trung tâm trong cuộc xung đột trên bộ, việc tăng cường các lực lượng trên bộ của NATO đến Ukraine có khả năng sẽ gây ra một cuộc xung đột quy mô lớn hơn giữa Nga và phương Tây.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhiều lần tuyên bố vào năm 2024 rằng, một cuộc can thiệp quy mô lớn không bị loại trừ như một phần của chính sách “làm mọi thứ cần thiết để ngăn Nga giành chiến thắng trong cuộc xung đột này“. Ngoài Tổng thống Pháp còn có Thủ tướng Estonia Kaja Kallas, Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radoslaw Sikorski, Bộ trưởng Ngoại giao Litva Gabrielius Landsbergis và Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Elina Valtonen cũng đưa ra những lời kêu gọi tương tự.
Vào giữa tháng 11, tờ báo Pháp Le Monde đưa tin rằng Pháp và Vương quốc Anh đã “tái khởi động” các cuộc thảo luận về việc triển khai quân tới Ukraine. Tuy nhiên, Mỹ vẫn ít cam kết leo thang xung đột bằng việc triển khai lực lượng mặt đất. Các nhà phân tích chỉ ra rằng, yếu tố chính kìm hãm sự ủng hộ của các quốc gia châu Âu khác không phải là vấn đề về ý chí chính trị, mà là họ không đủ khả năng, vì đa phần các quốc gia châu Âu đã cạn kiệt trang thiết bị dự trữ, đồng thời quy mô và mức độ sẵn sàng chiến đấu của lực lượng mặt đất các quốc gia này cũng rất hạn chế.
Quang Hưng
Đọc bài gốc tại đây.
