Nội dung chính
Mỹ “khó chịu” vì Su-57?
Căng thẳng âm ỉ giữa Washington và New Delhi đang có dấu hiệu bùng phát khi thương vụ tiêm kích tàng hình Su-57 của Nga bị Mỹ chỉ đích danh là “gai trong mắt”. Phát biểu tại Diễn đàn Quan hệ Đối tác Chiến lược Mỹ – Ấn lần thứ tám ngày 4/6, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick thẳng thắn: “Ấn Độ tiếp tục mua vũ khí từ Nga – đó là cách khiến Mỹ cảm thấy bị xúc phạm“. Ông còn nhấn mạnh rằng việc New Delhi tham gia nhóm BRICS và thách thức vai trò đồng USD là “không phải cách để kết bạn với Mỹ“.
Tuyên bố này xuất hiện trong bối cảnh New Delhi đang nghiêm túc xem xét lời đề nghị chuyển giao công nghệ Su-57 từ Nga, một thỏa thuận có thể mở đường cho việc sản xuất hơn 100 chiếc tiêm kích thế hệ 5 tại Ấn Độ. Nếu được ký kết, đây sẽ là hợp đồng quốc phòng lớn nhất giữa hai nước kể từ thương vụ S-400 năm 2018 trị giá 5,2 tỷ USD.
Tuy chưa có xác nhận chính thức từ Bộ Quốc phòng Ấn Độ, nhiều nguồn tin cho biết đề xuất hợp tác Su-57 đã lọt vào “vòng chung kết”, được ưu tiên hơn hẳn các lựa chọn khác như F-35 của Mỹ hay tiêm kích thế hệ 4++ của châu Âu.
Trong bối cảnh Không quân Ấn Độ vừa phải gánh chịu tổn thất nghiêm trọng khi phi đội Rafale bị máy bay Trung Quốc do Pakistan vận hành áp đảo hồi tháng 5, nhu cầu cấp bách về máy bay thế hệ 5 ngày càng trở nên rõ rệt.
Washington mời F-35 nhưng kèm ràng buộc khắt khe
Cũng trong khuôn khổ triển lãm hàng không Aero India hồi tháng 2, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẵn sàng bán F-35 cho Ấn Độ. “Chúng tôi đang mở đường để bán F-35 cho Ấn Độ trong khuôn khổ hợp tác quốc phòng trị giá hàng tỷ USD“, ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, chính quyền New Delhi vẫn giữ khoảng cách với lời mời gọi này, bởi những ràng buộc nghiêm ngặt đi kèm dòng máy bay hiện đại nhất của Mỹ. Không quân Ấn Độ từ lâu đã lo ngại về hệ thống kiểm soát trung tâm ALIS và ODIN của F-35, vốn cho phép Mỹ can thiệp sâu vào cách thức khai thác và bảo trì tiêm kích này. Với một quốc gia luôn đề cao khả năng tự chủ chiến lược như Ấn Độ, việc phụ thuộc vào Mỹ trong mọi hoạt động vận hành là điều khó chấp nhận.
Không giống như Mỹ, Nga cho phép khách hàng khai thác khí tài gần như độc lập, đồng thời sẵn sàng chuyển giao công nghệ, hỗ trợ sản xuất trong nước. Điều này giải thích vì sao các dòng vũ khí Nga từ Su-30MKI đến S-400 luôn chiếm tỷ trọng lớn trong biên chế Quân đội Ấn Độ suốt nhiều thập kỷ.
Mỹ dọa trừng phạt nếu Ấn Độ tiếp tục “ngả về Nga”
Đây không phải lần đầu Washington đe dọa trừng phạt New Delhi vì mua vũ khí Nga. Dưới thời ông Trump nhiệm kỳ đầu, Mỹ từng úp mở khả năng áp đặt cấm vận nếu Ấn Độ không hủy hợp đồng S-400 với Moskva. Khi ấy, Washington gợi ý rằng họ có thể “bỏ qua” nếu Ấn Độ chịu mua F-16, loại tiêm kích bị đánh giá là lạc hậu hơn cả Su-30MKI do chính Ấn Độ chế tạo theo giấy phép của Nga.
Tới năm 2022, sức ép càng gia tăng khi phương Tây đồng loạt cô lập Moskva vì chiến sự ở Ukraina. New Delhi vẫn giữ lập trường trung lập và tiếp tục đẩy mạnh quan hệ quốc phòng với Nga từ tăng cường mua dầu, than đá, cho đến đàm phán mua thêm Su-57. Đây rõ ràng là một thách thức nghiêm trọng với nỗ lực “xoay trục” sang châu Á của Washington.
Su-57: Lá bài chiến lược trong tay New Delhi?
Nếu được thông qua, thỏa thuận Su-57 không chỉ bổ sung năng lực răn đe tầm xa cho Không quân Ấn Độ, mà còn đưa quốc gia Nam Á này gia nhập “câu lạc bộ” sở hữu máy bay thế hệ 5 có năng lực sản xuất nội địa. Điều này càng trở nên quan trọng khi đối thủ chiến lược Trung Quốc đã triển khai hàng trăm tiêm kích tàng hình J-20 trong biên chế.
Với động cơ vector điều khiển lực đẩy, radar AESA mạnh, kho vũ khí đa dạng và khả năng tàng hình chiến thuật, Su-57 được đánh giá là lựa chọn khả thi duy nhất cho Ấn Độ vào thời điểm hiện tại, cả về công nghệ lẫn chính trị. Trong khi đó, việc mua F-35 vẫn còn là giấc mơ xa vời, với hàng loạt điều kiện ngặt nghèo và mức giá cao ngất ngưởng, lên tới 157 triệu USD mỗi chiếc theo hợp đồng gần nhất của Bulgaria.
Việc Mỹ công khai gây áp lực với Ấn Độ về thương vụ Su-57 không chỉ đơn thuần là cạnh tranh khí tài, mà phản ánh một cuộc đối đầu chiến lược sâu rộng giữa các cường quốc. Trong bối cảnh cán cân không quân ở Nam Á đang dịch chuyển, lựa chọn của New Delhi sẽ định hình bản đồ quyền lực khu vực trong nhiều thập kỷ tới.
(Theo Military Watch)
Đọc bài gốc tại đây.
