Không quân Nga đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng khi phi đội chiến đấu cơ ngày càng già cỗi. Trong tổng số khoảng 1.200 máy bay chiến đấu, bao gồm cả máy bay ném bom chiến lược, thì có khoảng 550 máy bay đã “sắp hết thời hạn sử dụng”. Đồng thời, tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga không thể sản xuất đủ máy bay mới để thay thế chúng.
Tình hình này trở nên tồi tệ hơn do những tổn thất liên tục ở Ukraine và hoạt động bảo dưỡng kém của Nga. Theo trang web quốc phòng Defence24 của Ba Lan, phi đội chiến đấu của Nga đang trong tình trạng suy thoái.
Tình trạng máy bay chiến đấu Nga
550 máy bay sắp nghỉ hưu chủ yếu là các mẫu cũ, gồm khoảng 160 máy bay tấn công Su-25, 100 máy bay chiến đấu Su-27 và 270 máy bay ném bom Su-24M. Ngoài ra, máy bay đánh chặn MiG-29 và MiG-31 của Nga, với số lượng lên tới hàng chục chiếc, cũng sắp kết thúc vòng đời hoạt động của chúng.
Tuy nhiên, “hết thời hạn sử dụng” không có nghĩa là những chiếc máy bay này sẽ được cho nghỉ hưu cùng một lúc. Nhà phân tích Michael Boyner đã dự đoán vào năm ngoái rằng, Nga có thể cần phải cho nghỉ hưu ít nhất 60 máy bay vào cuối năm 2024 chỉ vì hao mòn.
Về mặt sản lượng mới, con số này rất đáng báo động. Năm 2022, ngành công nghiệp quốc phòng Nga đã chuyển giao 27 máy bay chiến đấu mới. Năm 2023, con số này giảm xuống chỉ còn 24 và dự báo cho năm 2024 cho thấy con số này có thể thấp tới 23.
Về tổn thất, lực lượng không quân Nga đã phải chịu những đòn tấn công đáng kể vào năm 2024. Trong nửa đầu năm, họ đã mất ít nhất một máy bay ném bom Tu-22M3, hai máy bay do thám A-50, ba máy bay ném bom Su-34 và một số máy bay phản lực khác. Với cường độ của cuộc xung đột, đặc biệt là các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine, những con số này dự kiến sẽ tăng lên.
Đội máy bay ném bom chiến lược của Nga, bao gồm khoảng 50 máy bay Tu-95MS, 59 máy bay Tu-22M3 và 17 máy bay Tu-160, vẫn là một tài sản quan trọng, nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong trường hợp xấu nhất xảy ra, Nga chỉ có thể triển khai khoảng 400 máy bay chiến đấu, bao gồm hỗn hợp máy bay ném bom chiến lược và máy bay chiến đấu chiến thuật như Su-30, Su-35 và Su-57.
Những khó khăn
Khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp diễn, lực lượng Không quân Nga đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng gia tăng có thể ảnh hưởng đáng kể đến thế chiến lược của mình. Áp lực lên lực lượng Không quân Nga ngày càng gia tăng và ngày càng rõ ràng rằng, việc tiếp tục giao tranh sẽ đem đến những hậu quả nghiêm trọng cho Quân đội Nga.
Khả năng bổ sung phi đội máy bay của Nga bị hạn chế, việc sản xuất máy bay chiến đấu mới của nước này đang phải vật lộn để theo kịp với những tổn thất. Hầu hết sức mạnh Không quân Nga đã đến cuối vòng đời phục vụ.
Những chiếc máy bay này không chỉ trở nên khó bảo trì hơn mà còn mất đi lợi thế trong chiến tranh hiện đại, đặc biệt là khi Ukraine được hưởng lợi từ công nghệ tiên tiến của phương Tây.
Mỗi tháng trôi qua, tỷ lệ hao mòn của máy bay chiến đấu của Nga tăng lên. Việc liên tục sử dụng đội bay cũ kỹ trong các hoạt động cường độ cao càng làm tăng tốc độ hao mòn.
Về lâu dài, điều này sẽ dẫn đến việc giảm năng lực hoạt động của Nga vì máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và các máy bay khác của nước này phải nằm im để sửa chữa hoặc đơn giản là bị hao mòn. Ngược lại, việc Ukraine tiếp cận được sự hỗ trợ của NATO và máy bay hiện đại mang lại cho họ lợi thế về công nghệ, cho phép họ vượt trội hơn và tồn tại lâu hơn máy bay Nga trong một số cuộc giao tranh.
Theo thời gian, xung đột càng kéo dài, thì tổn thất đối với phi công và phi hành đoàn Nga càng lớn. Duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu dưới áp lực liên tục là một thách thức đáng kể và việc mất đi nhân sự được đào tạo chỉ làm trầm trọng thêm vấn đề.
Cuối cùng, lực lượng không quân Nga sẽ thấy mình ở thế bất lợi nghiêm trọng, với ít máy bay sẵn sàng chiến đấu hơn, nhiều mẫu máy bay lỗi thời hơn và không có khả năng bù đắp tổn thất. Cuộc chiến tiêu hao đang gây ra tổn thất nặng nề và khi nó kéo dài, Nga có nguy cơ mất nhiều hơn là chỉ máy bay – đó là nguy cơ mất khả năng triển khai sức mạnh không quân hoàn toàn.
Nga đang phải đối mặt với một thách thức to lớn trong việc khôi phục phi đội máy bay chiến đấu của mình. Tổ hợp công nghiệp quân sự của nước này đã chịu nhiều căng thẳng và với các lệnh trừng phạt, sẽ mất nhiều năm để thay thế máy bay đã mất với tốc độ hiệu quả.
Vào năm 2022, Nga chỉ sản xuất 27 máy bay chiến đấu mới và con số đó giảm xuống còn 24 vào năm 2023. Nếu tốc độ sản xuất không tăng đáng kể, việc thay thế 200-300 máy bay chiến đấu sẽ có thể mất từ 8 đến 12 năm.
Vấn đề không chỉ là chế tạo máy bay phản lực mới mà Nga sẽ cần phải đầu tư đáng kể vào công nghệ, đào tạo và cơ sở hạ tầng. Vì vậy, Nga cần một quá trình phục hồi có thể kéo dài trong 10 đến 15 năm để lực lượng không quân của mình có thể trở lại mức độ như trước khi xung đột bắt đầu.
Quang Hưng
Đọc bài gốc tại đây.
