“Mẹ phải để con tự mình tìm ra con là ai và con còn thích làm gì nữa”.
Tôi đã tua lại cảnh đó hai lần. Không phải vì nó quá cảm động, mà bởi vì câu nói ấy của Jackson trong phim Sex Education gợi lại một phần ký ức tôi cứ ngỡ đã bỏ lại từ rất lâu rồi.
Tôi từng là một học sinh mê vẽ – hồi cấp 3, cứ có thời gian là tôi lại hí hoáy vẽ poster, thiết kế bìa báo tường cho lớp, rồi giúp bạn bè làm thiệp tặng thầy cô. Trong đầu tôi khi ấy chỉ có một mơ ước: thi vào một trường mỹ thuật, sau này làm thiết kế, mở một tiệm in nho nhỏ, sống một cuộc đời sáng tạo và tự do.
Nhưng rồi bố mẹ tôi gạt đi ngay.
“Vẽ vời không có tương lai đâu con. Nhà mình không có điều kiện để con chơi bời kiểu đó. Thi sư phạm đi – miễn học phí, sau này ra trường đi dạy là ổn định”.
Tôi đã không dám nói gì. Không dám cãi. Không dám thừa nhận với chính mình rằng: tôi sợ làm trái ý bố mẹ, sợ bị cho là ích kỷ, sợ rằng ước mơ của mình không đủ “đứng đắn”.
Tôi thi sư phạm. Ra trường đúng lúc khó xin việc, đi dạy hợp đồng vài năm, rồi bỏ nghề, rẽ sang làm văn phòng. Không chới với, không thất bại, nhưng suốt nhiều năm tôi vẫn thấy cuộc đời mình… nhạt. Vì nó không phải thứ tôi chọn.
Jackson và mẹ
Xem đến đoạn Jackson – cậu bé áp lực vì mẹ luôn kỳ vọng mình là một vận động viên bơi lội xuất sắc – nhìn mẹ và nói câu trên, tôi bỗng rơi nước mắt.
Một phần vì thương Jackson. Một phần vì thương chính mình năm ấy – cô bé 17 tuổi đã không đủ dũng khí để nói câu đó với bố mẹ. Và hơn hết, vì tôi nhận ra mình không muốn con mình lặp lại con đường mà mình từng đi.
Khi làm cha mẹ, ai cũng muốn con mình có một cuộc sống ổn định, tử tế, ít va vấp. Nhưng ổn định kiểu gì? Tử tế theo tiêu chuẩn của ai? Và liệu điều ta cho là đúng có thực sự phù hợp với đứa trẻ mà ta đang nuôi dạy không?
Tôi nhận ra một bài học rất lớn: Không có đứa trẻ nào lớn lên thật sự mạnh mẽ nếu chúng không được quyền lựa chọn.
Dạy con không phải là vẽ sẵn một con đường, rồi bắt con đi theo, dù nắng gió hay bão giông. Dạy con là cho con đủ niềm tin để tự chọn lối đi – và cho con chỗ dựa nếu chúng cần quay lại hoặc bắt đầu lại từ đầu.
Khi tôi nghe Jackson nói với mẹ cậu như thế, tôi nghĩ đến con trai tôi. Giờ nó còn nhỏ nhưng rồi sẽ đến lúc nó cũng phải chọn nghề, chọn trường, chọn lối đi cho đời mình. Tôi tự nhắc mình: Đừng biến mong muốn của mẹ thành gánh nặng trên vai con.
Bài học lớn nhất mà bộ phim để lại, với tôi, không chỉ là chuyện giáo dục giới tính hay tình bạn – mà là lời nhắc: hãy để con tự tìm ra con là ai.
Vì không có gì đau lòng hơn việc nhìn con lớn lên mà không dám là chính nó. Và không gì tiếc nuối hơn việc biết rằng con thất bại trong một giấc mơ… không phải của chính mình.
Đọc bài gốc tại đây.
