Nội dung chính
“Tiếc rằng, hiện nay Nga có các tiêm kích nhìn xa hơn và mang tên lửa bay xa hơn, ngay cả so với F-16. Họ cũng có hệ thống phòng không cực mạnh, phối hợp chặt chẽ với không quân“, phát ngôn viên Không quân Ukraine, ông Yuri Ignat, nói thẳng trong cuộc họp báo ngày 3/6.
Lời cảnh báo được đưa ra chỉ hai tuần sau khi Ukraine mất chiếc F-16 thứ ba, trong một nhiệm vụ đánh chặn mục tiêu được cho là drone hoặc tên lửa hành trình Nga. Trước đó, ngày 12/4, một chiếc F-16 khác cũng bị bắn hạ sâu trong vùng trời do Ukraine kiểm soát, nhiều khả năng bởi đạn 40N6 từ tổ hợp phòng không S-400.
F-16 thành mục tiêu di động
Tính đến đầu tháng 6/2025, Ukraine đã tiếp nhận một số lượng nhỏ F-16 trong tổng số 80 chiếc được cam kết viện trợ từ Bỉ, Hà Lan, Đan Mạch và Na Uy. Tuy nhiên, toàn bộ đều là máy bay cũ từ thời Chiến tranh Lạnh, sử dụng radar quét cơ khí lỗi thời, không có khả năng kết nối dữ liệu qua mạng Link 16 – một yếu tố cực kỳ quan trọng trong chiến tranh hiện đại.
So với các chiến đấu cơ Nga, điểm yếu của F-16 càng bộc lộ rõ. Nga hiện triển khai dày đặc Su-35, một tiêm kích thế hệ 4++ có radar mảng pha chủ động cỡ lớn, tên lửa R-77-1 và R-37M với tầm bắn vượt trội.
Trong khi đó, F-16 Ukraine chỉ mang được các biến thể tên lửa AIM-120 đời cũ. Hồi tháng 3/2025, phát ngôn viên Ignat từng thừa nhận: “F-16 hiện tại của chúng tôi không thể đối đầu một-một với Su-35. Chúng tôi cần phối hợp với phòng không mặt đất, chiến tranh điện tử và máy bay chỉ huy radar bay để bù lại“.
Càng đáng lo hơn khi ngoài Su-35, lực lượng Nga còn có MiG-31BM, tiêm kích đánh chặn nhanh nhất thế giới, chuyên mang tên lửa không đối không siêu tầm xa R-37M và cả tiêm kích tàng hình Su-57 thế hệ 5.
F-16 đời mới thì quá đắt đỏ, F-16 cũ thì “như thiêu thân”
Dù từng có kỳ vọng được viện trợ F-16V hoặc F-16 Block 70/72 hiện đại hơn, nhưng điều này khó thành hiện thực. Theo báo giá thương vụ giữa Mỹ và Bulgaria năm 2019, một chiếc F-16 Block 70 đầy đủ vũ khí và hậu cần có giá tới 157,5 triệu USD, cao gấp nhiều lần F-16 đời cũ.
Ngoài ra, khủng hoảng chuỗi cung ứng khiến Lockheed Martin đang chậm trễ cả với các hợp đồng bán hàng cho đồng minh trả tiền đầy đủ, nên khả năng chuyển máy bay đời mới cho Ukraine gần như bằng 0.
Ngay cả khi có được F-16 hiện đại, giới chuyên gia phương Tây cũng đánh giá chúng khó mà đấu nổi MiG-31BM hay Su-57, chưa nói đến nguy cơ bị phát hiện và tiêu diệt từ xa bởi các hệ thống phòng không S-400, vốn có thể dùng radar 91N6E phát hiện mục tiêu cách 600 km và phóng đạn 40N6 với tầm bắn lên tới 400 km.
Tường lửa duy nhất cũng không chống nổi Iskander-M
Nếu như F-16 đang bị coi là yếu, thì hệ thống Patriot – vũ khí phòng không phương Tây hiện đại nhất tại Ukraine, cũng không khá hơn là bao. Tháng 5 vừa qua, Lực lượng Phòng không Ukraine thừa nhận Patriot đã thất thủ liên tiếp trước các cuộc tập kích bằng tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga. Những tổ hợp này vốn là phiên bản Patriot PAC-3 MSE tiên tiến tương đương NATO, nhưng cũng không đủ khả năng bảo vệ các mục tiêu trọng yếu như sân bay hay trung tâm chỉ huy.
Những đòn giáng liên hoàn này đang khiến Không quân Ukraine phải đánh giá lại chiến lược sử dụng F-16. Một số nhà quan sát nhận định, các tiêm kích này sẽ chỉ được triển khai với vai trò phụ trợ, hoặc làm mồi nhử, thay vì đối đầu trực diện với không lực Nga.
(Theo Military Watch)
Đọc bài gốc tại đây.
