Nhà máy sản xuất xe tăng Lima ở bang Ohio, Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 3/6 đã ký một sắc lệnh hành pháp tăng gấp đôi thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu từ 25% lên 50%, một động thái có hiệu lực ngay lập tức, và tạo ra làn sóng lan tỏa đến thương mại toàn cầu và ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ.
Thép và nhôm là xương sống của thiết bị quân sự quan trọng, bao gồm máy bay chiến đấu F-35 Lightning II và xe tăng M1 Abrams, hai nền tảng sức mạnh quân sự Mỹ.
Khi Mỹ tìm cách củng cố cơ sở công nghiệp của mình, thuế quan đặt ra những câu hỏi cấp bách về tác động của chúng đối với việc sản xuất các hệ thống tiên tiến này.
Quyết định này của Tổng thống Trump có thể định hình lại tương lai của các chương trình F-35 và Abrams, với những tác động sâu rộng đến an ninh quốc gia và nền kinh tế.
F-35 Lightning II, do Lockheed Martin sản xuất, phụ thuộc rất nhiều vào hợp kim nhôm nhẹ cho khung máy bay và các thành phần quan trọng.
Cấu trúc nhôm chuyên sâu của máy bay bao gồm hợp kim cường độ cao cho cánh, thân máy bay và bánh đáp, khiến cho chuỗi cung ứng ổn định trở nên quan trọng.
Xe tăng Abrams, do General Dynamics sản xuất, cũng quan trọng không kém, đóng vai trò là xe tăng chiến đấu chủ lực của quân đội Mỹ kể từ những năm 1980. Lớp giáp tổng hợp kết hợp với thép cường độ cao giúp xe chống lại vũ khí chống tăng, trong khi pháo nòng trơn 120mm mang lại hỏa lực vô song.
Điều này đều phụ thuộc vào nguồn cung cấp thép và nhôm mạnh mẽ, khiến thuế quan trở thành yếu tố then chốt.
Đối với chương trình F-35, thuế quan hứa hẹn những lợi ích ngắn hạn bằng cách khuyến khích sản xuất nhôm trong nước. Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào nhập khẩu, với Canada cung cấp phần lớn nhôm, tiếp theo là các quốc gia như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Bằng cách làm cho nhôm nước ngoài đắt hơn, thuế quan khuyến khích các công ty Mỹ như Alcoa và Century Aluminum tăng sản lượng.
Một tuyên bố của Nhà Trắng nhấn mạnh rằng, việc giảm sự phụ thuộc vào kim loại nước ngoài sẽ đảm bảo Mỹ có thể duy trì sản xuất trong trường hợp khẩn cấp.
Tuy nhiên, nhược điểm trước mắt là rõ ràng: giá nhôm cao hơn. Giá giao ngay cho nhôm trong nước đã tăng kể từ đợt tăng thuế trước đó, với Bộ Thương mại Mỹ báo cáo giá năm 2025 là 984 đô la một tấn, so với 690 đô la ở châu Âu và 392 đô la ở Trung Quốc.
Những chi phí này có thể làm tăng chi phí sản xuất F-35, gây căng thẳng cho chuỗi cung ứng của Lockheed Martin, và có khả năng làm chậm trễ việc giao hàng.
Nếu các nhà sản xuất nhôm trong nước không mở rộng quy mô để đáp ứng nhu cầu – công suất hiện tại chỉ đạt 55% – Lockheed Martin có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung, làm phức tạp thêm lịch trình sản xuất.
Về lâu dài, thuế quan gây ra rủi ro đáng kể cho chương trình F-35.
Xe tăng M1 Abrams cũng phải đối mặt với sự kết hợp tương tự giữa các cơ hội và thách thức. Hoạt động sản xuất xe tăng tại nhà máy Lima ở bang Ohio thuộc Tập đoàn General Dynamics phụ thuộc vào thép cường độ cao để làm giáp và các thành phần kết cấu.
Thuế quan nhằm mục đích thúc đẩy các nhà sản xuất thép trong nước như Nucor và US Steel, những đơn vị có thể đảm bảo nguồn cung ổn định cho chương trình Abrams.
Vào năm 2024, Canada, Brazil và Mexico là những nước xuất khẩu thép hàng đầu sang Mỹ, riêng Canada đã xuất khẩu 6,6 triệu tấn, theo Viện Sắt và Thép Mỹ.
Bằng cách ngăn cản nhập khẩu, thuế quan có thể giúp các công ty Mỹ mở rộng. Tuy nhiên, chương trình Abrams không miễn nhiễm với những mặt trái của thuế quan.
Giá thép cao hơn, vốn đã tăng ở mức 984 đô la một tấn trong nước, sẽ làm tăng chi phí sản xuất cho General Dynamics.
Quân đội có kế hoạch đưa vào sử dụng 2.100 xe tăng Abrams nâng cấp vào năm 2030, nhưng chi phí tăng cao có thể buộc phải giảm đơn đặt hàng hoặc trì hoãn quá trình hiện đại hóa.
Về lâu dài, năng lực hạn chế của các nhà sản xuất thép Mỹ – hiện đang ở mức sử dụng 75,3% – có thể gây tắc nghẽn sản xuất nếu cầu vượt cung.
Tuy nhiên, chi phí tăng ngay lập tức và sự gián đoạn tiềm ẩn của chuỗi cung ứng có thể gây căng thẳng cho ngân sách và trì hoãn sản xuất.
Liệu thuế quan có mang lại sự thúc đẩy như đã hứa cho ngành công nghiệp Mỹ hay chúng sẽ khiến ngành quốc phòng phải chịu chi phí cao hơn và các liên minh bị rạn nứt?
Khi thị trường toàn cầu điều chỉnh và các nhà sản xuất trong nước phản ứng, những tháng tới sẽ cho biết liệu động thái táo bạo này có củng cố hay gây sức ép lên sức mạnh quân sự của Mỹ hay không.
Đọc bài gốc tại đây.
