Tiêm kích Pháp bị chiến đấu cơ Trung Quốc bắn hạ, Indonesia vẫn đặt mua “kẻ thua” thay vì “người thắng”

0

Rất nhiều người cho rằng J-10C đã tạo được tiếng vang lớn sau trận chiến này và dự kiến sẽ nâng cao thị phần trên thị trường mua bán vũ khí quốc tế.

Tuy nhiên, xu hướng mua sắm vũ khí gần đây của Indonesia có vẻ không phù hợp với nhận định này.

Tờ Lianhe Zaobao (Singapore) ngày 28/5 đưa tin, Indonesia và Pháp đã ký một thỏa thuận quốc phòng về việc mua sắm thiết bị quân sự từ Pháp, bao gồm máy bay chiến đấu Rafale, khinh hạm hạng nhẹ và tàu ngầm lớp Scorpene.

Kết quả của trận không chiến Ấn Độ – Pakistan là như vậy, tại sao Indonesia vẫn muốn mua Rafale thay vì cân nhắc J-10C tiết kiệm chi phí hơn?

Một bài viết của tài khoản “Câu lạc bộ những người đam mê quân sự Đông Nam Á” trên nền tảng Weixin (Trung Quốc) đã đi sâu phân tích thực tế phức tạp đằng sau thương vụ mua bán vũ khí trên.

Yếu tố chính trị quan trọng hơn hiệu suất vũ khí

Theo tài khoản này, việc Indonesia lựa chọn tiêm kích Rafale có vẻ như là một quyết định nhất thời, nhưng thực ra đó là một quyết định được cân nhắc kỹ lưỡng. Đằng sau đó là sự tin tưởng chính trị sâu sắc giữa Indonesia và Pháp, mong muốn chuyển giao công nghệ và những cân nhắc chiến lược về sự ổn định của chuỗi cung ứng.

Quan hệ ngoại giao giữa Pháp và Indonesia có từ năm 1950, và thậm chí còn có những mối liên hệ gián tiếp trong Chiến tranh Napoleon vào đầu thế kỷ 19. Hai nước đã thiết lập “quan hệ đối tác chiến lược” vào năm 2011 và ký Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng (DCA) vào năm 2021, có hiệu lực tại Indonesia và Pháp lần lượt vào tháng 10/2024 và tháng 4/2025.

Mối quan hệ được thể chế hóa lâu dài này đã đặt nền móng vững chắc cho hai nước tăng cường hợp tác quốc phòng. Mua bán vũ khí không chỉ là giao dịch hàng hóa đơn thuần, mà còn là quan hệ chính trị giữa các quốc gia. Sự tin tưởng lẫn nhau này giúp hai nước tiến hành hợp tác quốc phòng sâu sắc và toàn diện hơn. Có nhiều lúc, thị trường mua bán vũ khí cũng như vậy, với các yếu tố chính trị quan trọng hơn hiệu suất vũ khí.

Năm 2022, Indonesia đã ký thỏa thuận trị giá 8,1 tỷ USD với Pháp để mua 42 máy bay chiến đấu Rafale và dự kiến sẽ nhận lô đầu tiên gồm 6 chiếc vào năm 2026.

Mới đây, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đến thăm Indonesia để “chào hàng”, cho thấy sự chú trọng của ông đối với việc bán vũ khí do Pháp sản xuất. Trong bối cảnh cần cân nhắc đến sự phụ thuộc vào Pháp về năng lượng, kinh tế và các lĩnh vực khác, cân nhắc mối quan hệ song phương, nên cuối cùng việc Indonesia quyết định mua máy bay chiến đấu của Pháp là điều gần như không thể tránh khỏi.

Tài khoản “Câu lạc bộ những người đam mê quân sự Đông Nam Á” cho biết, mua máy bay không giống như đi chợ mua đồ ăn. Bất kể quốc gia nào mua thiết bị quân sự, từ thảo luận sơ bộ đến ký kết đơn hàng cuối cùng, mỗi bước trong quy trình đều được tính bằng năm. Các quốc gia hiện đang trang bị J-10C không phải là những nước chỉ mới để mắt đến J-10C trong năm nay. Ngay cả Indonesia hay các quốc gia khác để mắt đến J-10C, họ cũng sẽ phải thảo luận về nó trong vòng 3 đến 5 năm kể từ thời điểm hiện tại.

Chiến đấu tốt không có nghĩa là bán chạy

Theo tài khoản “Câu lạc bộ những người đam mê quân sự Đông Nam Á”, một khí tài quân sự có được ưa chuộng trên thị trường hay không không chỉ phụ thuộc vào hiệu suất của chính nó mà còn phụ thuộc vào sức mạnh của tiếp thị. Ví dụ, ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ thường “chú ý đến mọi thứ” thông qua vận động hành lang và trao đổi lợi ích, để những người ra quyết định từ cả hai phía trong hoạt động mua bán vũ khí có thể thu được nhiều lợi ích nhất có thể, góp phần làm cho việc đàm phán thương vụ thành công.

Tất nhiên, chuỗi lợi ích không thể được thiết lập trong một hoặc hai ngày và mọi chi phí vẫn sẽ được cộng vào giá thành cuối. Có một lý do giải thích tại sao vũ khí và thiết bị của Châu Âu và Mỹ lại đắt đỏ như vậy, có thể coi là “giá trị thương hiệu”.

Đối với hầu hết các quốc gia không thiếu tiền hoặc có môi trường địa chính trị tương đối ổn định, giá trị thương hiệu đương nhiên được ưu tiên. Chỉ cần không để xảy ra những sự vụ tai tiếng không thể chấp nhận được, thì có thể lựa chọn.

Ngược lại, khi thực sự cần chiến đấu và phải đưa khí tài ra tiền tuyến, nguy cơ tổn thất trong chiến tranh rất lớn, thì từng xu đều phải cân nhắc. Khi đó, chất lượng tốt và giá thấp sẽ được ưu tiên!

Rõ ràng, Indonesia không cần phải chiến đấu ngay bây giờ. Hơn nữa, ngay cả khi Indonesia cần phải chiến đấu, họ sẽ chiến đấu với ai? Theo tài khoản Weixin của Trung Quốc, đó có thể là những nước láng giềng nhỏ bé hơn và tiêm kích Rafale cũng là quá đủ trong những cuộc chiến đó.

Hơn nữa, ngay cả khi Indonesia muốn mua J-10C, Trung Quốc chưa chắc có thể bán được.

Hệ thống tác chiến

Theo tài khoản “Câu lạc bộ những người đam mê quân sự Đông Nam Á”, do thành tích chói lọi của máy bay chiến đấu trong các cuộc không chiến, mọi người thường quên rằng chiến thắng này không phải là công lao của riêng máy bay chiến đấu, mà là kết quả của toàn bộ hệ thống từ trinh sát và cảnh báo sớm, chia sẻ dữ liệu, phối hợp chỉ huy và khai hỏa tấn công.

Do đó, lý do khiến Rafale bị bắn hạ không phải là do mẫu tiêm kích này quá yếu, mà vấn đề đến từ hệ thống tác chiến của quân đội Ấn Độ. Nếu chỉ mua J-10C, cũng có thể sẽ khó phát huy hết tiềm năng của nó. Do đó, nếu muốn mua nó, tốt nhất là mua cả hệ thống. Điều này không chỉ tốn thêm tiền mà còn là một dự án dài hạn và đòi hỏi về thời gian.

Trên thực tế, Indonesia và Ấn Độ không có nhiều khác biệt trong việc xây dựng hệ thống vũ khí. Không quân Indonesia cũng được trang bị máy bay chiến đấu đa quốc gia do Mỹ, Nga, Anh và các nước khác sản xuất. Một số máy bay chiến đấu F-16 của không quân Indonesia sẽ gần 40 tuổi khi Rafale được bàn giao vào năm 2026. Hải quân của họ cũng vận hành tàu chiến do ít nhất 8 quốc gia khác nhau sản xuất.

Theo tài khoản “Câu lạc bộ những người đam mê quân sự Đông Nam Á”, với tình hình xây dựng hệ thống vũ khí hiện tại của Indonesia, việc họ mua khí tài nào không quan trọng. Nếu để mắt tới J-10C, họ thậm chí có thể phải mua một loạt hệ thống thiết bị khác của Trung Quốc. Không phải đã đủ phức tạp rồi sao?

Vì những lý do trên, Indonesia đơn giản là không thể từ chối việc Pháp quảng bá máy bay chiến đấu Rafale. Điều tốt nhất mà Indonesia có thể làm là sử dụng kết quả của cuộc không chiến Ấn Độ – Pakistan để hạ giá trong quá trình đàm phán với Pháp.

(Theo Weixin)

Đọc bài gốc tại đây.