Giật mình với túi quà
Ngày 13/5, HĐXX TAND TP Hà Nội tiếp tục xét hỏi 27 bị cáo trong vụ án khai thác, buôn lậu đất hiếm xảy ra tại tỉnh Yên Bái.
Trước đó, trả lời HĐXX, Chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn bật khóc, thừa nhận mọi cáo buộc truy tố của Viện kiểm sát. Trong vụ án, ông Huấn bị quy kết phạm 3 tội “Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường”, sai phạm này gây thiệt hại 736 tỷ đồng.
Cũng trong phần trả lời xét hỏi, bị cáo Nguyễn Văn Thuấn , cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, cho hay lẽ ra hồ sơ cấp phép cho Công ty Thái Dương phải được thẩm định lại, xem xét lại tất cả nhưng “lúc đó anh em trình lên, thấy đầy đủ theo quy định nên bị cáo không kiểm tra mà ký tờ trình luôn”.
Lý do đầu tiên của sơ suất này, theo ông Thuấn giải thích là ông rất hy vọng doanh nghiệp Nhật Bản với công nghệ tiên tiến sớm vào Việt Nam thúc đẩy hợp tác nên chủ quan, không xem kỹ hồ sơ đã duyệt.
Lý do thứ hai, do thời điểm đó dồn tâm huyết xây dựng và đề xuất một dự thảo nên chểnh mảng chuyên môn.
Khẳng định luôn làm theo nguyên tắc và không quen biết hay nhận tác động từ Chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn , nhưng sau đó ông Thuấn cũng thừa nhận dịp sinh nhật mình năm 2013 ông Huấn có đến “chúc mừng bằng một bó hoa và một túi hoa quả”.
Vẫn theo lời ông Thuấn, sau khi ông Huấn ra về ông mở túi hoa quả ra thấy bên trong có 500 triệu đồng. “Tôi giật mình gọi lại nhưng anh Huấn nhưng không nhấc máy”, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản khai và cho hay, khi làm việc cơ quan điều tra đã “khai ngay, nộp lại hết”.
Trong khi đó, Hoàng Văn Khoa, cựu Vụ trưởng Khoáng sản, là người trình hồ sơ của Công ty Thái Dương cho ông Thuấn ký. Ông Khoa bị truy tố cùng tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ông Khoa khai hồ sơ của Thái Dương thuộc rất nhiều hồ sơ tồn đọng được giao giải quyết khi lên làm vụ trưởng, bản thân không theo dõi từ đầu. Hồ sơ được bị cáo Lê Duy Phương, chuyên viên rất giàu kinh nghiệm trình lên và nói đã đủ điều kiện. Nhưng khi xem xét, ông Khoa thấy có vấn đề nhưng không phải người theo từ đầu nên không đủ tự tin nói ra các thiếu sót đó mà ký ngay.
Chủ tọa Trần Nam Hà lập tức ngắt lời, hỏi “không đủ tự tin sao ký?”. Ông Khoa trả lời do hồ sơ tồn quá lâu rồi, nếu giờ yêu cầu doanh nghiệp làm lại sẽ rất mất thời gian “sợ mang tiếng nhũng nhiễu này khác…”.
Bị cáo Nguyễn Văn Thuấn.
Biết sai vẫn giúp Công ty Thái Dương cấp phép
Trong vụ án, cơ quan tố tụng cho rằng, vào năm 2009, Công ty Thái Dương được Bộ TN&MT cấp giấy phép thăm dò khoáng sản tại mỏ Yên Phú (Yên Bái). Tuy nhiên, khi Công ty Thái Dương nộp hồ sơ xin khai thác vào tháng 5/2011, hồ sơ chỉ có dự án khai thác và tuyển quặng, mà chưa đủ các yêu cầu về việc chế biến sâu khoáng sản theo quy định của Chính phủ.
Vào thời điểm này, Chính phủ đã tạm dừng việc cấp phép khai thác khoáng sản trên cả nước do thay đổi trong Luật Khoáng sản, và yêu cầu các dự án khai thác khoáng sản phải đi kèm với kế hoạch chế biến sâu. Do vậy, Bộ TN&MT chưa cấp phép cho Công ty Thái Dương.
Chính vì thế, Công ty Thái Dương phải bổ sung dự án “Đầu tư xây dựng tổ hợp chế biến sâu đất hiếm”. Dự án này bao gồm một nhà máy thủy luyện tại Yên Bái và một nhà máy chiết tách tại Hải Phòng.
Về việc này, Bộ Công thương đã thẩm định dự án chế biến sâu và báo cáo Chính phủ, dự án khả thi, qua đó Chính phủ đồng ý cho phép Công ty Thái Dương tiếp tục thực hiện. Bộ TN&MT sau đó đã cấp phép khai thác khoáng sản cho công ty này.
Tuy nhiên, kết quả điều tra cho rằng hồ sơ của Công ty Thái Dương lúc này vẫn thiếu nhiều giấy tờ quan trọng, như giấy chứng nhận đầu tư cho các nhà máy chế biến và giấy phép khai thác đã hết hạn. Thêm vào đó, vốn chủ sở hữu của công ty cũng không đủ theo quy định.
Mặc dù hồ sơ không đủ điều kiện, bị cáo Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản và một số cán bộ của Tổng cục, đã không thẩm định lại hồ sơ, vẫn trình cấp phép cho Công ty Thái Dương. Cựu Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Linh Ngọc, sau khi xem xét tờ trình từ Tổng cục Địa chất và Khoáng sản , đã ký cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho công ty này.
Việc này dẫn đến Công ty Thái Dương tiếp tục khai thác trái phép đất hiếm và quặng sắt tại mỏ Yên Phú từ năm 2019 đến tháng 10/2023, với tổng giá trị 864 tỷ đồng. Trong đó, công ty này đã bán trái phép và thu lợi bất chính hơn 736 tỷ đồng.
Trong quá trình điều tra, ông Nguyễn Văn Thuấn, khi hỗ trợ Công ty Thái Dương xin giấy phép, ông đã nhận 500 triệu đồng từ Đoàn Văn Huấn.
Đọc bài gốc tại đây.
