Phát hiện lăng mộ cổ chứa hàng chục cục vàng
Một bài đăng trên Nat Geo vào năm 2024, các nhà khảo cổ học ở Panama đã phát hiện một lăng mộ cổ chứa hàng chục cục vàng khi đào đất dưới gốc cây trong Công viên Khảo cổ El Caño.
Theo Bộ Văn hóa Panama, lăng mộ có niên đại khoảng 1.200 năm tuổi, được cho là nơi an nghỉ của một tù trưởng quyền quý thuộc nền văn hóa Coclé, sống vào khoảng năm 800 sau Công nguyên cùng với rất nhiều người đã chết để “phục vụ” ông ta ở thế giới bên kia.
Các nhà khảo cổ học ở Panama đã phát hiện một lăng mộ cổ chứa hàng chục cục vàng khi đào đất dưới gốc cây. (Ảnh: Nat Geo)
Các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều báu vật bằng vàng bên trong lăng mộ, bao gồm vòng tay, hai chiếc thắt lưng đính hạt vàng, hoa tai hình cá sấu, hoa tai làm từ răng cá nhà táng bọc vàng và các tấm vàng hình tròn. Ngoài ra, họ còn khai quật được hoa tai hình nam nữ, hai chiếc chuông, váy làm từ răng chó và một bộ sáo làm bằng xương.
Công viên Khảo cổ El Caño, tọa lạc tại tỉnh Coclé, cách thành phố Panama khoảng 160 km về phía tây nam, từng là một nghĩa địa được xây dựng vào khoảng năm 700 sau Công nguyên và bị bỏ hoang vào khoảng năm 1000 sau Công nguyên. Quá trình khai quật tại đây được bắt đầu từ năm 2022. Linette Montenegro, Giám đốc Di sản Quốc gia thuộc Bộ Văn hóa Panama, nhấn mạnh rằng số vàng và cổ vật được tìm thấy trong lăng mộ “không chỉ có giá trị kinh tế mà còn có giá trị lịch sử và văn hóa vô giá”.
Hé lộ bí ẩn nền văn minh tại Panama
Theo Quỹ El Caño, ngôi mộ thuộc về một tù trưởng khoảng 30 tuổi. Tiến sĩ Julia Mayo, Giám đốc Quỹ El Caño kiêm trưởng nhóm khảo cổ, cho biết ngoài vị tù trưởng, lăng mộ còn chứa tới 31 người khác được cho là “bị hiến tế để làm bạn đồng hành”. Bà Mayo cũng cho biết việc khai quật khu mộ vẫn chưa hoàn tất nên chưa thể xác định chính xác số người bên trong. Vị tù trưởng được chôn úp mặt, một hình thức mai táng điển hình, nằm trên thi thể của một người phụ nữ.
Lăng mộ còn chứa tới 31 người khác được cho là “bị hiến tế để làm bạn đồng hành”. (Ảnh: Nat Geo)
Trong số các xác chết một đứa trẻ được mặc trang phục bằng vàng, có thể là con trai của tù trưởng. Bộ trang phục bao gồm những tấm vàng nhỏ, vòng tay, hoa tai và một chiếc vòng cổ bằng đá bán quý. Dưới đáy hố, bản thân vị tù trưởng được nâng đỡ bởi một loại bệ được tạo ra từ sự sắp xếp chặt chẽ của 25 thi thể. Bà Mayo tin rằng những cá nhân đó có thể là tù binh chiến tranh hoặc nô lệ bị hiến tế hoặc tự sát—một mối liên hệ tiềm ẩn với Sitio Conte, nơi đã tìm thấy những sắp xếp chôn cất tương tự.
Nhà nhân chủng học John Hoopes (Đại học Kansas) cho biết: “Đây thực sự là một phát hiện rất ngoạn mục… có lẽ là phát hiện quan trọng nhất” đối với nền văn hóa này kể từ những năm 1930, khi địa điểm Sitio Conte gần đó, cũng ở miền trung Panama, đã tìm thấy rất nhiều đồ tạo tác bằng vàng.
Theo Bộ Văn hóa Panama, lăng mộ có niên đại khoảng 1.200 năm tuổi, được cho là nơi an nghỉ của một tù trưởng quyền quý thuộc nền văn hóa Coclé. (Ảnh: NatGeo)
Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra một manh mối khủng khiếp về cách thức những người bị hiến tế rõ ràng đã gặp số phận của họ, mặc dù phân tích pháp y vẫn đang được tiến hành. Bà Mayo, đồng thời là chủ tịch của Quỹ El Caño, cho biết thêm: “Một chiếc bình đầy xương cá nóc, đã được tìm thấy gần các thi thể—đó là một loài cá rất độc”. Một chi tiết kỳ lạ khác là các thi thể xung quanh các tù trưởng được phủ bằng những mảnh đĩa gốm. Mặc dù ý nghĩa của những chiếc đĩa này vẫn chưa rõ ràng, bà Mayo nói rằng chúng dường như được làm riêng để che phủ các xác chết. Bà lưu ý rằng những chiếc đĩa chỉ được trang trí ở mặt dưới thông thường của chúng và được đặt úp xuống trên các thi thể
Ngoài ra, trong số những thứ tìm thấy ở Công viên Khảo cổ El Caño là những sinh vật nửa người nửa thú và sinh vật thần thoại trong thiết kế của đồ trang sức bằng vàng và các đồ tùy táng khác.Trưởng nhóm dự án, bà Mayo, cho biết: “Chúng tôi vẫn đang thực hiện phân tích biểu tượng. Theo một số chuyên gia, những thiết kế này có thể đại diện cho tổ tiên của các thị tộc hoặc nhóm họ hàng.”
Ông Hoopes nói: “Tôi nghĩ chúng tương tự như người sói và ma cà rồng trong văn hóa phương Tây”. Ông nói thêm rằng ý tưởng được đại diện bởi một linh hồn động vật đã phổ biến rộng rãi trong các nền văn hóa tiền Columbus ở châu Mỹ. Một người có thể có “một linh hồn động vật tương ứng có thể sống trong họ và thay đổi tính cách của họ và làm cho họ hiệu quả hơn trong chiến tranh”—không khác gì việc sử dụng linh vật để truyền cảm hứng cho các đội tuyển thể thao.
Trưởng nhóm dự án, bà Mayo, hy vọng kho báu này có thể làm sáng tỏ thêm về các tù trưởng và người dân thuộc nền văn hóa Coclé. Xét cho cùng, nền văn minh này đã để lại rất ít ghi chép lịch sử, ít nhất là những gì chúng ta biết.
Theo NatGeo, Micultura, Cbsnews
Đọc bài gốc tại đây.
