Nội dung chính
Một bức tranh treo tường với dòng chữ: ” Đừng giận con gái/con trai ” đang trở thành một “bí kíp giữ bình tĩnh” được nhiều bà mẹ ở Trung Quốc truyền tay nhau. Nhiều phụ huynh thừa nhận rằng việc nuôi dạy trẻ, đặc biệt là những đứa trẻ hay “cãi lời”, là một hành trình đầy thử thách. Chỉ một câu đáp trả từ con cũng có thể khiến cha mẹ “bốc hoả”.
Nhưng sau khi treo lên câu nhắc nhở đó trong nhà, một người mẹ đã chợt nhận ra: “Tôi thiếu không phải là một tấm bảng cảnh báo mà là một đứa con biết lắng nghe”.
Câu chuyện tưởng như hài hước ấy lại mở ra một góc nhìn rất thật, liệu sự phản kháng của con có phải là vấn đề, hay đó chính là tiếng lòng chưa được cha mẹ lắng nghe đúng cách?
Phản kháng không phải là nổi loạn của trẻ
Có một câu nói đã khiến nhiều người lớn phải suy ngẫm: ” Những phản kháng bị bóp nghẹt sẽ hóa thành vết thương dai dẳng trong tâm hồn đứa trẻ “.
Câu chuyện về một cậu bé ở Trung Quốc “ngoan ngoãn” trong mắt mẹ, khi làm hơn 300 đề ôn luyện suốt kỳ nghỉ hè mà không bao giờ phản kháng là một minh chứng rõ nét. Tuy nhiên, đằng sau vẻ bề ngoài ngoan ngoãn ấy là một tâm hồn khép kín, sợ sai và dường như đã đánh mất ánh sáng trong mắt. Điều này đặt ra câu hỏi về cách mà các bậc cha mẹ nhìn nhận và nuôi dưỡng con cái trong xã hội hiện đại.
Không phản kháng không có nghĩa là chấp nhận. Việc im lặng không đồng nghĩa với việc không có cảm xúc. Khi trẻ em không được phép thể hiện bản thân, cảm xúc của chúng sẽ bị kìm nén, và điều này có thể dẫn đến những bùng nổ tiêu cực trong tương lai.
Doanh nhân Lôi Quân (nhà sáng lập Xiaomi), Trung Quốc từng chia sẻ về con gái mình, đó là một đứa trẻ ” cứng đầu, hay cãi, không dễ bảo “. Nhưng anh không chọn đối đầu, mà chọn kết bạn với con để con được phát triển cá tính trong sự dẫn dắt.
Có một bà mẹ từng áp đặt con gái mình phải tuân theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt của giáo viên, dẫn đến việc cô bé rơi vào khủng hoảng cảm xúc, thậm chí đã phải gặm tay áo để chịu đựng áp lực.
Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi khi người mẹ quyết định lùi lại một bước. Bà chuyển từ cách “cấm đoán” sang “lắng nghe”, từ “ép buộc” sang “tạo không gian thử nghiệm”. Nhờ đó, cô bé dần dần phát triển, trở nên cởi mở, tự tin hơn và sẵn sàng thể hiện bản thân một cách lành mạnh.
Gia đình cho phép trẻ “lên tiếng”
Hãy tưởng tượng 20 năm sau, con bạn bước ra xã hội:
– Gặp bất công, con dám lên tiếng
– Gặp khó khăn, con không né tránh
– Gặp khác biệt, con biết lắng nghe và thể hiện chính kiến
Những điều này không phải tự nhiên mà có. Chúng bắt nguồn từ việc cha mẹ không ngăn cản con cái khi chúng “cãi lại”, mà thay vào đó, biết cách chuyển những cuộc “đối đầu” thành những cuộc đối thoại.
z6521486905829_60a54e6f9b3d290dcc0cb45c7f05fe8b-184337.jpg
3 hiệu ứng tâm lý giúp cha mẹ chuyển hóa xung đột
– Hiệu ứng “Cửa sổ vỡ”: Cảnh báo về việc dán nhãn tiêu cực cho trẻ
Trong quá trình nuôi dạy trẻ, việc gán cho trẻ những nhãn hiệu như “hư”, “hỗn” hay “lì” có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Một lời phủ định có thể trở thành lỗ hổng đầu tiên trong tâm hồn trẻ, dẫn đến sự tự nghi ngờ và giảm sút lòng tự trọng. Do đó, cha mẹ và người lớn cần thận trọng trong cách giao tiếp và đánh giá hành vi của trẻ, nhằm bảo vệ sự phát triển tâm lý tích cực của các em.
– Hiệu ứng “Kiến lười”: Mỗi câu phản kháng đều ẩn chứa một nhu cầu sâu sắc
Trong cuộc sống hàng ngày, những câu nói phản kháng của trẻ em thường không chỉ đơn thuần là sự từ chối. Chẳng hạn, khi một đứa trẻ thốt lên: “Con không muốn học nữa!”, thực chất đó có thể là một lời cầu cứu, thể hiện rằng “Con đang kiệt sức, mẹ ơi”. Điều này cho thấy rằng, đằng sau mỗi phản ứng tiêu cực, trẻ em thường ẩn giấu những cảm xúc và nhu cầu cần được lắng nghe và thấu hiểu.
– Hiệu ứng “Cá mập”: Làm gương thay vì chỉ sửa lỗi
Trong quá trình nuôi dạy trẻ, việc làm gương cho con cái là một phương pháp hiệu quả hơn là chỉ đơn thuần sửa chữa hành vi. Khi trẻ thấy cha mẹ lắng nghe, biết bày tỏ cảm xúc, biết xin lỗi và biết bảo vệ bản thân, chúng sẽ học hỏi và bắt chước những hành vi tích cực này. Điều này cho thấy rằng, hành động thường có sức ảnh hưởng lớn hơn lời nói trong việc hình thành nhân cách và thói quen của trẻ.
Trong mắt nhiều cha mẹ, một đứa trẻ hay “cãi lại” là điều đáng lo. Nhưng nếu chúng ta đủ bình tĩnh để lắng nghe kỹ hơn, nhìn sâu hơn, ta sẽ nhận ra: đằng sau sự phản kháng ấy là nhu cầu được công nhận, được lắng nghe và được là chính mình.
Con phản ứng không phải vì hư, mà vì đang học cách định hình cái tôi. Và nếu được đồng hành đúng cách, chính những chiếc “gai” đó sẽ trở thành ánh sáng mạnh mẽ giúp con bước vững giữa đời.
Đọc bài gốc tại đây.
