Đang là Thạc sĩ kỹ thuật điện của trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, anh Phạm Đình Ngãi (sinh năm 1989, quê Đồng Tháp) gây bất ngờ với gia đình, đồng nghiệp khi quyết định rời thành phố về quê vợ (Trà Vinh) để cùng khởi nghiệp với mô hình thu mật hoa dừa.
Hồi sinh nghề thu mật hoa dừa
Cây dừa là một trong 9 loại cây công nghiệp chủ lực của Việt Nam. Trong đó Trà Vinh là tỉnh có diện tích dừa lớn thứ 2 cả nước với hơn 25.000ha trồng dừa. Tuy nhiên, hiện trạng biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn đang diễn ra mạnh mẽ những năm vừa qua, nhiều vùng dừa ngập, ảnh hưởng năng suất trái dừa ở miền Tây. Giữa lúc nghề trồng dừa đang nhiều khó khăn, việc Phạm Đình Ngãi cùng vợ trở về Trà Vinh để khởi nghiệp là quyết định vô cùng táo bạo.
Anh Phạm Đình Ngãi, người hồi sinh nghề thu mật hoa dừa tại tỉnh Trà Vinh. (Ảnh: Lệ Thu)
Anh Phạm Đình Ngãi cho biết: “Thời điểm đó, qua quá trình tìm hiểu, chúng tôi phát hiện trên thế giới có “coconut sugar”- một sản phẩm làm từ mật hoa dừa. Chúng tôi nhận thấy đây là sản phẩm rất phù hợp với xu hướng tiêu dùng của tương lai, lại thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời có giá trị kinh tế cao.
Đây cũng là cơ hội giúp cho người nông dân quê mình không còn bị phụ thuộc vào vòng luẩn quẩn “được mùa mất giá – được giá mất mùa”. Họ sẽ có thu nhập ổn định hàng tháng để lo cho gia đình. Chúng tôi chọn theo đuổi mô hình kinh doanh tạo ra tác động xã hội, mang lại sinh kế bền vững cho người nông dân, bảo vệ môi trường, và chăm sóc sức khỏe cộng đồng bằng tinh hoa mật hoa dừa Trà Vinh”.
Năm 2020, sản phẩm mật hoa dừa của Phạm Đình Ngãi tham gia cuộc thi Khởi nghiệp xanh do Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA) tổ chức. Đây là dự án được đánh giá cao bởi các giá trị mang lại cho đồng bào người Khmer tại Trà Vinh.
Sau 5 năm phát triển sản phẩm, đến nay, Phạm Đình Ngãi đã xuất khẩu sản phẩm mật hoa dừa sang nhiều thị trường khó tính. Doanh thu những năm gần đây của đơn vị này đạt khoảng 30 tỷ đồng/năm, góp phần tạo sinh kế bền vững cho đồng bào người Khmer ở địa phương.
Với xu hướng tiêu dùng xanh, tạo ra giá trị cộng đồng, bảo vệ môi trường, sản phẩm mật hoa dừa của Phạm Đình Ngãi đã được người tiêu dùng bình chọn là Hàng Việt Nam chất lượng cao năm 2025.
Đưa mật hoa dừa chinh phục thị trường xuất khẩu khó tính
“Thời điểm đó, tôi cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều của người nông dân, bởi xưa nay đâu có ai thu mật dừa, chỉ trồng dừa để lấy trái. Nhưng chúng tôi vẫn giữ vững lập trường, đó là mong muốn tạo ra công ăn việc làm cho người lao động địa phương, được gắn bó gần gũi với quê hương, xứ sở, với gia đình” , anh Ngãi chia sẻ.
Anh Phạm Đình Ngãi lấy mật hoa dừa. (Ảnh do nhân vật cung cấp)
Thời gian đầu, anh Ngãi gặp phải vô vàn khó khăn khi đưa sản phẩm mật hoa dừa tiếp cận thị trường bởi đây là sản phẩm mới mẻ, khách hàng chưa biết đến. Người tiêu dùng không có lý do gì để chuyển từ việc dùng mật ong, đường mía sang mật hoa dừa. Mặt khác, sản phẩm của anh Ngãi còn là thương hiệu mới, chưa có tên tuổi. Người tiêu dùng vẫn còn nhiều hoài nghi.
“Để lấy lòng tin, mình đem sản phẩm của mình tặng cho bạn bè, người thân, đặc biệt là những người cùng khởi nghiệp. Vào thời điểm đầu, mình còn nhớ mình rất xông xáo tham gia các hội chợ. Bởi mình muốn khách hàng được thử, cảm nhận và nghe tư vấn trực tiếp…” – anh Ngãi chia sẻ về những khó khăn bước đầu đưa sản phẩm tiếp cận thị trường.
Không chỉ quảng bá mật hoa dừa trong nước, tự tin về chất lượng sản phẩm, anh Ngãi đã chứng minh bằng năng lực xuất khẩu. Tháng 9/2021, sản phẩm mật hoa dừa thuyết phục được cơ quan quản lý Nhật Bản khi đáp ứng hơn 300 chỉ tiêu chất lượng về an toàn thực phẩm để vào thị trường này.
Tháng 10/2023, anh Ngãi xuất khẩu chính ngạch thành công đơn hàng gần 20.000 chai mật hoa dừa tươi, đặc sản Trà Vinh đến cảng Houston, Hoa Kỳ. Hiện, doanh nghiệp của anh Ngãi hợp tác 35 hộ nông dân với 20 ha vườn dừa, tăng gấp 10 lần so với thời điểm đầu, thu mua 45 tấn mật hoa dừa/tháng. Tất cả các vườn dừa đều đạt chứng nhận hữu cơ cho thị trường của Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Nhờ vậy, sản phẩm của anh Ngãi xuất khẩu chính ngạch sang các nước Nhật Bản, Hà Lan, Đức và Mỹ.
Ngành nghề mới thích ứng với biến đổi khí hậu
Dừa là cây trồng có khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu. Cây dừa giữ mực nước ngầm, giúp kiểm soát xói mòn và tạo thành bức tường chắn gió, giảm thiệt hại từ bão và lốc xoáy.
Đặc biệt, mỗi cây dừa trưởng thành (trên 10 tuổi) có khả năng hấp thụ lượng lớn CO2 mỗi năm, giúp giảm thiểu tác động của khí nhà kính. Cây dừa, được biết đến với tên gọi “Tree of life – Cây của Sự sống”, đã được chứng minh là có khả năng thích nghi với xâm nhập mặn, đặc biệt trong tình hình biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng.
Trà Vinh là tỉnh có diện tích dừa lớn thứ 2 Việt Nam. (Ảnh do nhân vật cung cấp)
Vùng trồng ngập mặn thường xuyên khiến trái dừa bị teo tóp và giảm năng suất. Việc tập trung vào trồng dừa để thu mật từ hoa không chỉ tránh được tác động của ngập mặn mà còn là hướng phát triển mới cho ngành dừa tại đồng bằng sông Cửu Long.
Xu hướng tiêu dùng sản phẩm sạch và hữu cơ đang gia tăng. Khách hàng ngày càng dịch chuyển sang lối sống xanh – lành mạnh và lựa chọn các sản phẩm an toàn cho sức khỏe cá nhân, cũng như cộng đồng. Với anh Ngãi, sản xuất các sản phẩm hữu cơ vì sức khỏe người tiêu dùng sẽ tạo môi trường việc làm lành mạnh, an toàn cho những người người lao động, đóng góp vào việc xây dựng cộng đồng hạnh phúc.
“Trà Vinh có tỷ lệ người dân tộc thiểu số cao, chiếm 40%, trong đó người Khmer gặp nhiều khó khăn khi tìm việc làm và thường phải rời quê lên các thành phố lớn để kiếm việc. Ngoài ra, cơ cấu đất trồng bị manh mún, chia nhỏ, dẫn đến việc canh tác chưa theo quy trình chuẩn và thiếu hệ thống bài bản. Chúng tôi tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, cân bằng, đồng thời kết hợp xây dựng hệ thống vùng trồng hữu cơ cho các nông hộ.”, anh Phạm Đình Ngãi chia sẻ.
562 doanh nghiệp được người tiêu dùng bình chọn Hàng Việt Nam chất lượng cao 2025
Cuộc khảo sát Người tiêu dùng bình chọn Hàng Việt Nam chất lượng cao 2025 được Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức thực hiện từ tháng 9/2024 đến nay. Năm nay, có 562 doanh nghiệp đạt nhãn hiệu chứng nhận Hàng Việt Nam chất lượng cao 2025 do người tiêu dùng bình chọn. Trong đó, nhiều sản phẩm tiêu dùng xanh được đánh giá cao.
Theo Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, năm 2025 tiếp tục là giai đoạn mà doanh nghiệp phải thích nghi mạnh mẽ trước những biến động kinh tế, đặc biệt là trong việc chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững theo tiêu chuẩn ESG. Do đó, các doanh nông khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp phải thích ứng, nâng cao năng lực cạnh tranh từ các sản phẩm chế biến sâu.
Đọc bài gốc tại đây.
