Đó là vấn đề già hóa dân số.
Trên thực tế, già hóa dân số đang là bài toán nan giải của nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… Chẳng hạn, theo Viện Dân số và Sức khỏe của Trung Quốc, dự kiến đến năm 2050, số người trên 60 tuổi ở quốc gia này sẽ đạt 520 triệu và áp lực chi trả lương hưu trong tương lai sẽ là một thách thức chưa từng có.
Hiện nay, Việt Nam có dân số trên 100 triệu người (chiếm 1,24% dân số thế giới) và đứng thứ 15 toàn cầu. Thế nhưng, tốc độ già hóa dân số nhanh chóng như hiện nay đang đặt ra nhiều thách thức, nhất là nguy cơ suy giảm và thiếu hụt nguồn nhân lực trong tương lai. Chính vì vậy, làm sao để giải quyết vấn đề giá hóa dân số đang trở thành bài toán cấp thiết.
Vấn đề già hóa dân số được Thủ tướng đề cập tới tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, chiều 6/3. Hội nghị này được tổ chức trực tiếp tại trụ sở Chính phủ, trực tuyến đến 63 điểm cầu tại các địa phương trên cả nước.
Dự hội nghị có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Trần Hồng Hà, Hồ Đức Phớc; lãnh đạo bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; chuyên gia, lãnh đạo các hiệp hội bất động sản, ngân hàng, cùng nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn trên cả nước.
Phát triển nhà ở xã hội là một động lực phát triển kinh tế – xã hội
Thủ tướng chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: VGP
Sau khi lắng nghe các ý kiến, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các báo cáo của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, địa phương về thực trạng, kết quả thực hiện, hạn chế, bất cập, nguyên nhân và kinh nghiệm trong việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng nêu rõ, nhà ở xã hội được Nhà nước ban hành một số cơ chế, chính sách để giảm chi phí, giảm giá thành, nhưng chất lượng, tiêu chuẩn, quy chuẩn phải bảo đảm. Ngoài ra, hạ tầng giao thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, điện nước… cũng phải đồng bộ, thuận lợi.
Theo Thủ tướng, phát triển nhà ở xã hội là một động lực phát triển kinh tế – xã hội trong bối cảnh hiện nay, góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng, bảo đảm an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển dân số và đô thị sáng xanh sạch đẹp.
“Bây giờ không hạn chế sinh con để chống già hóa dân số, nhưng nhà ở chỉ có 10 m2, 15 m2, 20 m2 thì làm sao sinh 3 được? Đây là động lực phát triển dân số chứ không chỉ là vấn đề ăn ở”, Thủ tướng phát biểu.
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, đầu tư cho nhà ở xã hội là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước. Thủ tướng đánh giá, trong thời gian vừa qua, việc xây dựng nhà ở xã hội đã có kết quả, tiến bộ, chuyển biến nhất định, nhưng so với yêu cầu, mong muốn thì chưa đạt. Hiện nay, trên địa bàn cả nước đã có 655 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai, với quy mô 593.428 căn.
Thế nhưng, vẫn còn nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại Đề án. Hơn nữa, việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội còn chậm và có khó khăn. Mặt khác, vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, chỉ định thầu, tín dụng, chính sách ưu đãi…
Ưu tiên nhà ở xã hội trước nhà ở thương mại
Thủ tướng yêu cầu phải thành lập Ban chỉ đạo về phát triển nhà ở xã hội. Ảnh minh họa
Trên thực tế, Việt Nam đặt mục tiêu có 1 triệu căn nhà ở xã hội vào 2030. Nhưng đến nay, chỉ 103 dự án được hoàn thành với quy mô hơn 66.755 căn, chưa bằng 7% mục tiêu đề ra. Số còn lại là 137 dự án đã khởi công (114.618 căn) và khoảng 415 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư (412.200 căn).
Kết luận hội nghị trực tuyến, Thủ tướng khẳng định phát triển nhà ở xã hội là một động lực phát triển kinh tế – xã hội, góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng và bảo đảm an sinh. Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các địa phương phải thành lập Ban chỉ đạo về phát triển nhà ở xã hội.
Để huy động nguồn lực, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu thành lập Quỹ nhà ở quốc gia. Cụ thể, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc được giao chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu và hoàn thành trong tháng 3.
Theo Thủ tướng, việc phát triển nhà xã hội đã được bàn nhiều nhưng triển khai chưa hiệu quả. Thủ tướng nêu vấn đề, các doanh nghiệp chưa làm, liệu có phải “do chính quyền chưa dám giao việc”.
Thủ tướng cho rằng, có thể giao dự án trực tiếp cho doanh nghiệp, không cần qua đấu thầu, miễn đảm bảo công khai, minh bạch, không “quân xanh, quân đỏ”.
Người đứng đầu Chính phủ lưu ý, nhà ở xã hội không có nghĩa là làm ở những chỗ đất “đầu thừa đuôi thẹo, khỉ ho cò gáy, không làm được nhà ở thương mại thì làm nhà ở xã hội”. Thủ tướng yêu cầu phải ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại.
Chính phủ đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính trong năm 2025 nhằm rút ngắn thời gian thực hiện. Bởi vì theo Thủ tướng, người có nhu cầu “phải chờ 5 năm, 10 năm mới có nhà ở xã hội thì không có tác dụng nhiều”.
Vì thế, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng rà soát thể chế, quy trình, thủ tục để có chính sách ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội. Việc này phải trình Thủ tướng trong tháng 3 và chậm nhất tháng 4. Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng cần rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức liên quan nhà ở xã hội như chiều cao, vật liệu xây dựng…
Trong khi đó, các địa phương được giao điều chỉnh quy hoạch trong quý II/2025. Các địa phương cũng cần có kế hoạch, chủ động giao đất cho các chủ đầu tư; đồng thời nghiên cứu thu hồi các dự án lãng phí, khu đất bỏ hoang nhiều năm để làm nhà ở xã hội.
Đọc bài gốc tại đây.
